Co powoduje zawał serca?
Prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz
Profesor nadzwyczajny WUM, doktor habilitowany nauk medycznych
Na jakie choroby układu krążenia chorują najczęściej mężczyźni w Polsce?
Mężczyźni w Polsce chorują głównie na miażdżycę naczyń tętniczych, najczęściej jest to miażdżyca tętnic wieńcowych, które odżywiają serce. Może to być także miażdżyca tętnic szyjnych lub tętnic wewnątrz czaszki, które odpowiadają za prawidłową pracę mózgu. Powodem tej choroby w wielu przypadkach jest m.in. podwyższony poziom tzw. „złego cholesterolu” i nadciśnienie tętnicze, a konsekwencją może być udar mózgu lub zawał serca.
Jakie są przyczyny chorób układu krążenia u mężczyzn?
Przyczyną choroby wieńcowej i innych powikłań miażdżycy jest zazwyczaj zły styl życia. Do podstawowych czynników ryzyka zaliczamy:
– podwyższony poziom cholesterolu – zwiększone powyżej normy stężenie cholesterolu całkowitego lub tzw. złego cholesterolu (LDL), a zmniejszenie dobrego cholesterolu (HDL) zwiększające ryzyko zachorowania na chorobę,
– palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze,
– nieprawidłowy sposób żywienia,
– niska aktywność fizyczna,
– nieumiejętność radzenia sobie ze stresem.
Ilu mężczyzn w Polsce mogą dotyczyć choroby układu krążenia?
Choroby serca mogą dotyczyć wielu osób. Obecnie w Polsce na chorobę wieńcową choruje około 2 milionów pacjentów. Oczywiście, grupą o zwiększonym ryzyku są osoby, u których w rodzinie występowały już choroby serca, ale za problemy z układem krążenia najczęściej odpowiada nieprawidłowy styl życia, więc jeśli mężczyzna jest otyły, pali, źle się odżywia i nie dba o swoje zdrowie, to jest narażony na te choroby, ponieważ częściej cierpi na podwyższone stężenie cholesterolu, nadciśnienie tętnicze czy cukrzycę.
Jakie badania powinni wykonywać mężczyźni profilaktycznie i w jakim wieku?
Mężczyzna w każdym wieku powinien znać swój poziom ciśnienia krwi, poziom cholesterolu, poziom glukozy, morfologię. Jednak po 40. roku życia u mężczyzn zwiększa się ryzyko powikłań choroby wieńcowej, dlatego każdy powinien pójść do lekarza i wykonać takie badania, jak morfologia, badanie ogólne moczu, lipidogram, glukoza, EKG, pomiar ciśnienia. Te badania to oczywiście podstawa. Jeśli lekarz zauważy coś niepokojącego, zleci pacjentowi dalszą diagnostykę. Należy pamiętać o tym, że mężczyźni przez to, że średnio żyją krócej niż kobiety w Polsce, w młodszym wieku mogą mieć problemy z sercem. Dlatego na wykonanie badań nie mogą czekać do emerytury.
Jakie symptomy choroby powinny niepokoić? Na co zwrócić szczególną uwagę?
Niestety, pierwsze symptomy choroby układu krążenia to często udar mózgu lub zawał serca. Kiedy wystąpią, jest już za późno na profilaktykę. Około 20 proc. pacjentów, u których wystąpił zawał serca, nie przeżyje pierwszej godziny choroby. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, czyli kontrola stanu zdrowia, ruch, radzenie sobie z nadmiernym stresem.
Jak możemy uniknąć zawału serca czy udaru mózgu?
Aby uniknąć wystąpienia pierwszych symptomów choroby wieńcowej, należy dbać o siebie przez całe życie. Stosować zbilansowaną dietę, unikać tłuszczów zwierzęcych, słodyczy i niezdrowych przekąsek, a przede wszystkim nie dopuścić do otyłości. Trzeba koniecznie przyjmować leki przepisane przez lekarza, szczególnie te na obniżenie poziomu cholesterolu czy nadciśnienia. Obecnie jest promowanych dużo niekonwencjonalnych metod leczenia tych problemów, ale należy pamiętać, że ich skuteczność nie jest potwierdzona naukowo i nie powinny być stosowane. Sport i ruch, szczególnie na świeżym powietrzu, także mają zbawienne znaczenie dla naszego serca. Niby to niewiele, ale ilu mężczyzn w ogóle nie myśli o swoim zdrowiu, a do lekarza chodzi rzadziej niż do mechanika, aby zrobić przegląd samochodu?
To, czy zachorujemy na choroby układu krążenia, zależy przede wszystkim od nas. Tylko 10 proc. chorób serca uwarunkowanych jest genetycznie, wszystkie inne spowodowane są przez zaniedbania i niewłaściwy tryb życia. Podstawą w przypadku chorób serca jest stosowanie profilaktyki już od najmłodszych lat.