Wątroba to niezwykłe laboratorium, gdzie toczy się ponad 500 ważnych dla naszego zdrowia i urody procesów. Tu zachodzi przemiana składników dostarczonych z pożywieniem. Przetwarzane są białka, tłuszcze, węglowodany, składniki mineralne i witaminy, które dostarczają organizmowi aminokwasów, związków energetycznych, hormonów i innych ważnych substancji. Z węglowodanów wątroba wytwarza glikogen – wielocukier, który zapewnia utrzymywanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi.
Białka są rozkładane do pojedynczych aminokwasów, z których powstają komórki. Tłuszcze, które dotrą do wątroby są przerabiane na cholesterol i lipoproteiny. Z cholesterolu powstaje żółć, bez której nie byłoby możliwe trawienie tłuszczów oraz wchłanianie rozpuszczalnych w nim witamin. Wątroba jest też magazynem ustroju, gdzie przechowuje się paliwo zapasowe (glikogen) dla komórek oraz tłuszcz. To tu składowane są witaminy A, D, B12 i znaczne ilości żelaza. Wszystkie substancje w odpowiednim czasie uwalniane są do krwiobiegu tak, aby dotarły do poszczególnych komórek. Wątroba bierze również udział w usuwaniu trucizn, zarówno tych dostarczanych z zewnątrz, np. z żywnością, jak i wytwarzanych przez sam organizm, np. wydzielane w nadmiarze hormony czy wreszcie cząstki leków.
To nie boli
Wątroba cierpliwie znosi złe traktowanie, mimo że codziennie zatruwamy ją byle jakim jedzeniem, dymem z papierosów i alkoholem. Nie boli, bo nie jest unerwiona. Gdy ma dość, powiększa się. Wtedy rozciąga się otaczająca ją torebka (błona otrzewnowa) i narząd uciska sąsiadujące z nim jelita i żołądek. Stąd przykre kłucie w boku i rozpieranie pod żebrami. Często pojawiają się dolegliwości, których nie łączymy z jej złym stanem, np. nadwaga, otyłość, chroniczne zmęczenie, podwyższone ciśnienie krwi, nieprawidłowa praca jelit, wahania nastroju, apetyt na słodycze.
Na pomoc wątrobie
Naturalną kuracją oczyszczającą wątrobę jest dieta. Jedzenie 5-6 małych posiłków dziennie, zamiast 3 dużych, znacznie ułatwi jej życie. Aby pomóc wątrobie przez osiem tygodni należy unikać jedzenia nabiału i jego przetworów, czerwonego mięsa, białego pieczywa, słodyczy (w tym także dżemów), prażonych orzechów i alkoholu. Na talerzu nie powinno brakować warzyw, nasion (np. fasoli), ciemnego i gruboziarnistego pieczywa, miodu, ryb, oliwy z oliwek, ziół (mniszek lekarski), kiełków nasion strączkowych, świeżych soków oraz suszonych owoców. Wątrobie pomoże picie świeżego soku z grejpfruta zmieszanego z oliwą z oliwek. Odpowiednie mieszanki można kupić w aptece. Wątrobie służą tabletki z ziół o działaniu hepatoprotekcyjnym, czyli chroniącym komórki wątroby. Preparaty, które je zawierają mogą być stosowane długo, ponieważ nie doprowadzają do uszkodzenia miąższu wątroby.
Największy gruczoł
Wątroba jest największym gruczołem, gdzie bezustannie odbywa się produkcja żółci. Wyprodukowana przez wątrobę żółć spływa do pęcherzyka żółciowego, skąd jest pobierana, gdy zachodzi potrzeba trawienia tłustego jedzenia. Ważnym składnikiem żółci jest bilirubina, zaliczana do tzw. barwników wątrobowych, które zabarwiają stolec na brązowo. Kiedy wątroba traci sprawność i nie oczyszcza dokładnie krwi, gromadzi się w niej więcej niż zwykle bilirubiny. Nadmiar bilirubiny we krwi wywołuje zażółcenie białek oczu, błon śluzowych i skóry. Krążąc wraz z krwią po organizmie bilirubina z trudem przedostaje się do przewodu pokarmowego. Wtedy stolec staje się bardzo jasny, a mocz ciemny. Część bilirubiny odkłada się w tkankach i uszkadza je. Wtedy pacjenci cierpią z powodu bardzo silnego swędzenia skóry, którego niczym nie można złagodzić. Nadmiar bilirubiny z organizmu starają się usunąć nerki, ale udaje się to tylko częściowo.