Zdecydowany wpływ na układu immunologiczny mają wielonienasycone kwasy z rodziny ω-3. Podkreśla się również konieczność przyjmowania witamin A, E, D, a także składników mineralnych, tj. selenu, cynku, żelaza, magnezu, wapnia, miedzi, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.
Prof. zw. dr hab. Hanna Krauss, Dyrektor Instytutu ds. Badań Prewencyjnych
Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu
Dlaczego tak ważne jest połączenie suplementów wspierających odporność oraz zdrowej diety w kontekście dobrego funkcjonowania naszego układu immunologicznego?
Dla dobrego funkcjonowania naszego układu immunologicznego ważna jest przede wszystkim prawidłowa dieta oparta o warzywa, owoce, pieczywo pełnoziarniste, chude mięso, przetwory mleczne. Właściwa dieta, bez produktów wysoko przetworzonych, nie wymaga suplementów, z wyjątkiem koniecznej suplementacji witaminą D – w zależności od wieku i stanu zdrowia, oraz szczególnych sytuacji zdrowotnych. Działanie składników pokarmowych na mechanizmy odporności komórkowej i humoralnej sygnalizuje możliwość wykorzystania immunomodulacji żywieniowej głównie w zwiększonej odpowiedzi zapalnej, w profilaktyce i leczeniu chorób infekcyjnych, przewlekłych, a także w czasie i po działaniu stresu emocjonalnego i w wieku podeszłym.
W kontekście odporności bardzo ważne jest wspomaganie organizmu. Dlaczego tak ważne dla optymalnego działania naszego układu odpornościowego są witamina C i E oraz selen i cynk?
Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem i w ten sposób chroni komórki organizmu przed związkami o właściwościach oksydacyjnych, uwalnianymi przez neutrofile wchodzące w proces zapalny. Do naturalnych bogatych źródeł witaminy C należą czarna porzeczka, papryka, truskawki, owoce cytrusowe oraz kapusta.
Witamina E należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, a jej główną funkcją jest utrzymanie przepuszczalności błon komórkowych oraz uczestniczenie w procesie wzrostu komórek. Źródłem związków witaminy E w diecie są przede wszystkim oleje: rzepakowy, słonecznikowy, sojowy oraz zarodki nasion zbóż, kiełki, zielone warzywa liściaste, takie jak: szpinak i kapusta. Słabszym źródłem α-tokoferolu są ryby, drób oraz mleko.
Cynk odgrywa istotną rolę już na najwcześniejszych etapach odpowiedzi immunologicznej. Zmiany poziomu cynku w organizmie zakłócają funkcje odporności wrodzonej. Podstawowymi spożywczymi źródłami cynku są: ciemne pieczywo, sery podpuszczkowe, mięso, wątroba, kasza gryczana, a także zawierające w mniejszej ilości cynk: jaja, ryż, jasne pieczywo, owoce i ryby.
Selen jest pierwiastkiem, który w istotny sposób wspomaga odporność. Wpływ selenu na układ immunologiczny zależy od przyjmowanej dawki oraz postaci chemicznej. Bogatym źródłem selenu są produkty o dużej zwartości białka. Pierwiastek ten występuje w podrobach, przede wszystkim nerkach, także owocach morza oraz rybach.
Dobrym źródłem selenu jest mleko i jego przetwory, a także produkty zbożowe. Znacznie mniejszy rezerwuar selenu stanowią rośliny, z wyjątkiem czosnku, roślin strączkowych.
Magnez, wapń oraz miedź – dlaczego te pierwiastki są tak ważne dla naszego organizmu w kontekście odporności?
Magnez zwiększa sprawność sił obronnych organizmu poprzez przyspieszenie dojrzewania limfocytów. Tym samym związki magnezu wspomagają leczenie infekcji, skracając czas choroby i przyspieszając zdrowienie. Niedobór magnezu wpływa na upośledzenie wielu elementów odporności i może sprzyjać występowaniu alergii typu I wg klasyfikacji Gella i Coombsa.
Podobnie, jak w przypadku niedoboru cynku, niedobór magnezu przyczynia się także do przyspieszonej inwolucji grasicy ze wszystkimi tego konsekwencjami. Dieta bogata w magnez powinna zawierać produkty pełnoziarniste, warzywa strączkowe, ciemnozielone warzywa liściaste, ryby. Dobrym źródłem magnezu mogą być również wody mineralne.
Jeśli idzie o wapń, to właściwie trudno znaleźć w organizmie człowieka proces, który w większym czy mniejszym stopniu zależny jest od prawidłowej ilości jonów wapnia. Miedź z kolei jest konieczna dla utrzymania prawidłowej liczby białych krwinek, które uczestniczą w reakcjach obronnych. Miedź jest obecna w wielu świeżych i przetworzonych produktach żywnościowych. Dobrymi źródłami miedzi są ziarna, orzechy (szczególnie orzechy nerkowca lub brazylijskie), mięsa (wątroba, nerki), owoce morza, rośliny strączkowe (groch i fasola) oraz nasiona. Produktem bogatym w miedź jest także gorzka czekolada.