Jak prawidłowo zadbać o higienę protezy zębowej i cieszyć się komfortem jej stosowania?

Prof. dr hab. Marzena Dominiak

Kierownik Katedry i Zakładu Chirurgii Stomatologicznej we Wrocławiu, prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego

Higiena jamy ustnej wpływa na zdrowie całego organizmu. To ważne również wtedy, gdy nie mamy już naturalnych zębów. Jak dbać o higienę protez, aby uniknąć infekcji i stanów zapalnych w jamie ustnej?

Codziennie rano i wieczorem proteza musi być poddana zabiegom oczyszczania. Nie mówimy, jak długo trzeba to robić – proteza ma po prostu zostać skutecznie wyczyszczona, nawet tylko metodami domowymi, jak mycie wodą z szarym mydłem. Nie myjemy jej na pewno środkami ściernymi, takimi jak pasty do zębów, bo na powierzchni może dojść do mikrozarysowań. Po umyciu protezę poddajemy dezynfekcji przy zastosowaniu specjalistycznych preparatów zawierających środki chemiczne, które przy rozpuszczeniu będą tworzyły min. aktywne formy tlenu.

Czy stosowanie specjalnych preparatów do protez rzeczywiście poprawia komfort ich użytkowania?

Tak, zdecydowanie. Wspomniane preparaty do czyszczenia, nie tylko zabijają wszystkie mikroorganizmy, przez co zapobiegają rozwojowi zapaleniom (stomatopatii protetycznej), ale także usuwają wszelkiego rodzaju naloty oraz przebarwienia nie powodując przy tym zarysowań i uszkodzeń protez. Pod protezą bardzo łatwo rozwijają się bakterie beztlenowe i dlatego odpowiednie jej czyszczenie jest tak ważne.

Czy protezy mogą powodować problemy z dziąsłami?

Mogą powodować wspomniane już stomatopatie protetyczne, czyli zmiany zapalne na błonie śluzowej pochodzenia bakteryjnego czy grzybiczego. Występują one głównie w postaci zaczerwienienia, pieczenia czy przerostów błony śluzowej. Przerosty z jednej strony pozornie uszczelniają protezę, a z drugiej – powodują powstanie pomiędzy przerośniętymi fałdami zmian zapalnych i nadżerek, powodujące nawet rozwój procesów nowotworowych. Niedopasowaną protezę najlepiej zmienić na nową. Przy mniejszych niedopasowaniach możemy użyć kremu, który ją uszczelni – tak, by nie wchodziły pod nią resztki pokarmowe.

Jak proteza może wpływać na smak jedzenia i doznania kulinarne?

Proteza zmniejsza doznania kulinarne, bo zakrywa kubki smakowe podniebienia. Często stosujemy też wspomniane kremy. Ich smak na pewno nie jest przyjemny, a krem w jamie ustnej ulegając rozrzedzeniu, jest w dość dużych ilościach połykany. Na rynku dostępne są jednak kremy smakowe, które są zdecydowanie lepiej tolerowane.

Jak dbać o higienę jamy ustnej?

Dr n. med. Małgorzata Kowalczyk-Zając

Wykładowca, Katedra Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Choroby jamy ustnej mogą wpływać na każdy aspekt naszego życia. Poczynając od relacji interpersonalnych, poprzez pewność siebie w szkole lub pracy, aż po czerpanie przyjemności ze spożywanych posiłków. Mogą również prowadzić do izolacji i unikania kontaktów towarzyskich lub publicznego uśmiechania się z obawy przed oceną stanu uzębienia lub higieny jamy ustnej.

Bez względu na to czy mamy 5, 25, 65 czy 85 lat higiena jamy ustnej ma podstawowe znaczenie dla naszego samopoczucia i ogólnego stanu zdrowia. Zdrowie jamy ustnej liczy się w każdym wieku. Przestrzeganie prawidłowych zasad higieny oraz zachowanie rozsądnej diety i wyrobienie prawidłowych nawyków higienicznych uchroni nas przed chorobami jamy ustnej i chorobami przyzębia.

Higiena jamy ustnej to przede wszystkim pielęgnacja uzębienia zapobiegająca rozwojowi próchnicy zębów, która jest chorobą infekcyjną powstającą na skutek działania bakterii, które namnażają się i kolonizują w jamie ustnej, tworząc płytkę nazębną, osadzającą się na zębach.

Sposoby oczyszczania uzębienia

1. Szczotkowanie zębów.

2. Płukanie jamy ustnej.

3. Stosowanie dodatkowych przyborów higienicznych (nitki, wykałaczki, szczoteczki międzyzębowe).

4. Spożywanie pokarmów oczyszczających, stymulujących wydzielanie śliny.

Prawidłowe zasady higieny jamy ustnej

1. Dwa razy dziennie przez dwie minuty należy szczotkować zęby pastą z fluorem za pomocą szczoteczki do zębów zwykłej lub elektrycznej.

2. Bezpośrednio po umyciu zębów zaleca się nie płukać ust wodą tylko wypluć nadmiar śliny (kariostatyczne działanie fluoru).

3. Po każdym posiłku, po którym nie ma możliwości umycia zębów należy przepłukać usta wodą lub płynem z fluorem (płukanie usuwa blisko połowę resztek pokarmowych) lub żuć gumę bez cukru (zwiększenie wydzielania śliny).

4. Stosować płukanki z fluorem lub roztworem chlorheksydyny (działanie przeciwbakteryjne).

5. Używać dodatkowych przyborów pozwalających na dokładniejsze oczyszczenie miejsc trudniejszych do szczotkowania lub niedostępnych takich jak: powierzchnie styczne zębów, przestrzenie międzyzębowe, okolice aparatów ortodontycznych, miejsca pod przęsłami mostów protetycznych. Samo nitkowanie przestrzeni międzyzębowych może zredukować płytkę bakteryjną o ok. 50 proc.

6. Należy również ograniczyć spożywanie słodkich przekąsek oraz napojów o dużej zawartości cukru.

Zatem mądra higiena jamy ustnej i dbałość o nią istotnie wpłynie na utrzymanie prawidłowego zdrowia jamy ustnej i pozwoli się nam cieszyć pięknym uśmiechem nie tylko w młodym wieku ale również w jesieni naszego życia.

Jak prawidłowo zadbać o higienę protezy zębowej i cieszyć się komfortem jej stosowania?

Prof. dr hab. Marzena Dominiak

Co robić, aby cieszyć się pięknym uśmiechem?

Dr n. med. Małgorzata Kowalczyk-Zając

Sposoby oczyszczania uzębienia

Prawidłowe zasady higieny jamy ustnej