Skip to main content
Home » Zdrowie seksualne » Cała Polska zaczęła mówić o seksie
Zdrowie seksualne

Cała Polska zaczęła mówić o seksie

Anja Rubik

Założycielka i prezeska Zarządu Fundacji SEXEDPL. W 2017 roku stworzyła kampanię edukacyjną pod nazwą SEXEDPL, której hasło brzmiało: „Cała Polska zacznie mówić o seksie”. Supermodelka, osobowość medialna i działaczka społeczna, uznawana za jedną z najbardziej wpływowych modelek XXI wieku.

Seks dotyczy każdej osoby na naszej planecie – wszyscy powstaliśmy w wyniku uprawiania seksu. Czy zatem my, Polacy, zaczęliśmy w końcu na ten temat rozmawiać?


Mimo kraju, w jakim żyjemy odważnie podjęłaś się edukacji seksualnej naszego społeczeństwa. Jaki był tego powód?

Zdecydowałam się na to, ponieważ po długich rozmowach z psychologami_żkami, seksuologami_żkami zrozumiałam, jak ważny jest to temat i jak wielki ma wpływ na nasze codzienne życie. Edukacja seksualna oddziałuje przecież na nasz rozwój emocjonalny, społeczny, fizyczny. Dotyczy zrozumienia naszego ciała, naszych emocji, łączy się z samoakceptacją, która wpływa na podejmowane przez nas decyzje, relacje, jakie budujemy, na to, jakimi jesteśmy rodzicami itd. Bez wszechstronnej, rzetelnej edukacji seksualnej jesteśmy również bardziej narażeni na negatywne działania seksualne.

Dlatego gdy tylko dowiedziałam się, że sytuacja w polskich szkołach w tej kwestii przez lata się nie zmieniła i nadal podczas zajęć wychowania do życia w rodzinie powielane są szkodliwe informacje, a dzieci czerpią wiedzę z niebezpiecznych źródeł, w tym z pornografii, stwierdziłam, że muszę coś z tym zrobić.

Na jakie przeszkody natrafiłaś na początkach? Jesteś osobą rozpoznawalną, czy poniosłaś konsekwencje w związku ze swoimi działaniami?

Z racji, że nie było edukacji seksualnej, naiwnie myślałam, że jeśli nagłośnię ten problem, sprawnie ruszymy do jego rozwiązania. Niestety, nadal to nie nastąpiło… Mimo to, nadal chciałam wspierać młodych ludzi, rodziców, osoby dorosłe. Wiedziałam, że muszę zbudować coś, co funkcjonuje na co dzień, co dostarcza systemowego, regularnego wsparcia, że nie wystarczy tutaj pojedynczy hasztag. Dlatego też powstał pomysł na stworzenie pierwszej książki i równolegle fundacji SEXEDPL.

W związku ze swoimi działaniami byłam wielokrotnie publicznie atakowana, przedstawiano mnie w negatywnym świetle, straciłam też z tego powodu kilka kontraktów. Wszystko przez to, że temat ten stał się polityczny i ryzykowny, co dla mnie osobiście jest absurdalne.

Co zmieniło się w naszym kraju od momentu założenia przez ciebie fundacji?

Od tego czasu nastąpiły gruntowne zmiany, ponieważ edukacja seksualna przestała być tematem tabu. Znacznie więcej osób zaczęło mówić o seksie. Odbyły się czarne marsze, podczas których podejmowano dyskusje dotyczące praw reprodukcyjnych i edukacji seksualnej. Powstał ruch #metoo – bardzo ważny w aspekcie świadomej zgody.

Niestety, zadziałało to też w drugą stronę i edukacja seksualna stała się również amunicją polityczną, przez co przekazywanych było wiele nieprawdziwych informacji, np. o tym, że ma związek z seksualizują dzieci, co jest nieprawdą. Edukacja seksualna jest całkowitym przeciwieństwem seksualizacji – zapewnia bezpieczeństwo i zdrowie. Co więcej, w krajach, w których przeprowadzana jest dobra edukacja w tym kontekście wiek inicjacji seksualnej jest wyższy, ponieważ seks dla młodych ludzi jest czymś naturalnym, nie czują oni obowiązku i presji, by go uprawiać, by mieć ten pierwszy raz za sobą.

Jesteś światowej klasy modelką, odwiedzasz w ciągu roku wiele krajów. Czy poczułaś kiedyś swego rodzaju wstyd, że w Polsce edukacja seksualna jest na takim poziomie?

Wstydu nie poczułam nigdy, ponieważ pamiętajmy, że nadal w wielu krajach na świecie nie ma prawdziwej edukacji seksualnej. Niekiedy pojawiały się u mnie żal i złość, ale tylko w momentach, gdy niewyedukowane osoby piastujące wysokie stanowiska kłamały lub przedstawiały nieprawdziwe informacje o edukacji seksualnej.

Czuję jednak, że w tej kwestii będzie coraz lepiej, ponieważ osoby odpowiedzialne za zmiany (Ministra Edukacji Barbara Nowacka oraz Ministra Zdrowia Izabela Leszczyna) doskonale zdają sobie sprawę, jak jest to ważne, a łącząc swoje siły, mogą edukować młode osoby w szkołach oraz całe nasze społeczeństwo, w tym osoby dorosłe. Bardzo często przy okazji naszych działań zauważamy, że młodzież, w miarę możliwości, zaczyna edukować też swoich rodziców, co tylko pokazuje, jak przez dekady ten aspekt był zaniedbany.

A jakich zmian dokonuje na co dzień sama Fundacja SEDEXPL?

Zawsze powtarzam, że nie jesteśmy fundacją niszową – nie działamy wyłącznie na terenie wielkich miast. Ponad 70 proc. naszych odbiorców pochodzi z mniejszych miejscowości, co udowadnia, że jesteśmy im tam potrzebni. Mamy miesięcznie kilkumilionowe zasięgi, które przejawiają się nie tylko poprzez wyświetlenia na platformach, ale także słane do nas wiadomości itp. Mamy naprawdę wielu specjalistów, którzy stale na nie odpowiadają. Dysponujemy również antyprzemocową linią pomocową, która aktualnie będzie rozszerzać zakres godzin dyżurowania: 720 720 020.

Można zatem powiedzieć, że hasło „Cała Polska zacznie mówić o seksie”, z którym zaczynałaś w 2017 roku właśnie się realizuje?

Tak, dokładnie to się spełnia. Stworzyliśmy miejsce, które stanowi rzetelne źródło wiedzy i wsparcia – dla każdego, kto do nas napisze, zadzwoni. Cieszę się, że udało mi się zbudować platformę, która wznosi i umożliwia doskonałym specjalistom_kom dotarcie do szerszego grona, dzięki czemu mogą oni realnie pomagać i szerzyć edukację seksualną. I to właśnie czyni SEXEDPL.

Next article
Home » Zdrowie seksualne » Cała Polska zaczęła mówić o seksie
Zdrowie seksualne

Krajowe Centrum ds. AIDS: nowe wyzwania i integracja działań

Dr Anna Marzec-Bogusławska

Lekarz epidemiolog, specjalista w zakresie zdrowia publicznego; od roku 2001 dyrektor Krajowego Centrum ds AIDS, agendy Ministra Zdrowia

W obliczu zwiększającej się liczby zakażeń przenoszonych drogą płciową (STI) w Europie, Krajowe Centrum ds. AIDS rozszerza swoje kompetencje. Co to dokładnie oznacza w praktyce i na co będą mogli liczyć pacjenci?


Jak zmienia się rola Krajowego Centrum ds. AIDS w odpowiedzi na nowe wyzwania zdrowia publicznego?

Krajowe Centrum ds. AIDS, działające od 1993 roku, początkowo koncentrowało się na profilaktyce zakażeń HIV. Jednak w odpowiedzi na rosnącą liczbę zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową (STI), Minister Zdrowia rozszerzył nasze działania o ich profilaktykę. Zależało nam, aby punkty konsultacyjno-diagnostyczne (PKD), które już oferują anonimowe i bezpłatne testy na HIV, mogły pilotażowo wykonywać również badania w kierunku kiły i HCV. Kluczowa okazała się dla nas integracja usług, czyniąc je bardziej przyjaznymi dla pacjenta – by w jednym miejscu mógł wykonać kompleksowe badania w zakresie diagnostyki STI, HIV i wirusowych zapaleń wątroby. Pani minister Izabela Leszczyna podwoiła budżet na PKD, co pozwoliło na wykonywanie testów przesiewowych i szybkich. Planujemy również włączyć testowanie plenerowe podczas dużych imprez.

Wiemy, że powstaje polska strategia zapobiegania i kontroli zakażeń przenoszonych drogą płciową. Jakie są jej główne założenia?

W zeszłym roku wspólnie z Europejskim Centrum Kontroli Chorób (ECDC) i CDC oraz ekspertami krajowymi i międzynarodowymi rozpoczęliśmy proces, który doprowadził nas do opracowania polskiej strategii zapobiegania i kontroli STI. To pierwsza taka strategia dla Polski, a ECDC jest gwarantem jej nowoczesności i europejskiego poziomu. Główne cele strategiczne tego dokumentu to powołanie krajowej struktury koordynacyjnej i integracja niskoprogowych świadczeń w obszarze STI. Koncentrujemy się na wzmocnieniu działań profilaktycznych i podniesieniu poziomu wiedzy na temat zdrowia, świadomości społecznej, aby ograniczyć transmisję zakażeń i eliminować stygmatyzację. Ważne jest także zapewnienie terminowego i równego dostępu do testowania i leczenia STI oraz wzmocnienie nadzoru epidemiologicznego poprzez poprawę monitoringu i sprawozdawczości. Ostatnim, lecz równie istotnym celem jest wzmocnienie stabilnego systemu ochrony zdrowia i rozwój szkoleń, zapewniających wykwalifikowaną kadrę medyczną. Dążyliśmy do tego, by strategia była realistyczna i możliwa do wdrożenia.

Jakie doświadczenia i dobre praktyki z polskiego systemu przeciwdziałania HIV/AIDS i STI mogą być inspiracją dla innych krajów UE?

Mamy bardzo dobry system opieki nad pacjentami i system leczenia antyretrowirusowego (ARV). Leczenie ARV, rozwijane od 2001 roku w ramach programu polityki zdrowotnej ministra zdrowia, jest bezpłatne, szeroko dostępne, bez rejonizacji, kolejek i z indywidualizacją terapii. Co ważne, z leczenia korzystają również pacjenci osadzeni w zakładach penitencjarnych, dzięki ścisłej współpracy ze Służbą Więzienną. Program obejmuje zarówno leczenie, jak i diagnostykę, a także profilaktykę wertykalną dla kobiet ciężarnych. Ten program to przykład systemu, gdzie pacjent jest w centrum świadczeń. Drugą mocną stroną jest współpraca z organizacjami pozarządowymi. Punkty konsultacyjno-diagnostyczne (PKD), gdzie można bezpłatnie i anonimowo wykonać test na HIV, są prowadzone przez organizacje pozarządowe dzięki dotacjom Ministerstwa Zdrowia.

Nie znam też drugiego kraju, który poradziłby sobie w tak sprawny sposób z systemem ochrony zdrowia w kwestii napływu uchodźców. Leczymy obecnie 3300 pacjentów z Ukrainy spośród naszych 21 tysięcy pacjentów objętych programem. Pomimo trudności, byliśmy w stanie zapewnić leczenie ARV wszystkim potrzebującym.

Next article