Dr n. społ. Magdalena Ankiersztejn-Bartczak
Prezeska Zarządu Fundacji Edukacji Społecznej, socjolożka, edukatorka seksualna i pedagożka,certyfikowany edukator, konsultant i doradca HIV/AIDS, członek European AIDS Treatment Group i EU Civil Society Forum HIV/AIDS, Hep, TB oraz członek zespołu opiniującego w Europejskiej Akademii Pacjentów (EUPATI) , koordynator i doradca Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych oraz Mobilnego Serwisu Redukcji Szkód, autorka wielu publikacji i programów edukacyjnych.”
W ostatnich latach temat seksualności stał się ponownie tematem tabu. Dla młodych ludzi głównym źródłem wiedzy stał się internet, gdzie trudno zweryfikować czy podawane tam treści są wiarygodne. Czy powinniśmy dążyć do podniesienia wiedzy? Czy dalej choroby przenoszone drogą płciową to współczesny problem?
Dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Państwowego Instytutu Badawczego wskazują, że w 2023 r. odnotowaliśmy znaczący wzrost wykryć chorób przenoszonych drogą płciową. Należy pamiętać, że to są tylko dane zgłoszone, a jaka jest realna liczba osób, które przeszły choroby przenoszone drogą płciową, tego nie wiemy. Mamy dwukrotnie więcej zgłoszonych przypadków rzeżączki, znaczący wzrost w wykryciach HIV, kiły i chlamydioz.
Jest również szereg barier w dostępności do badań. Po pierwsze osoby poniżej 18 roku życia nie mogą robić żadnych badań bez zgody rodzica/opiekuna prawnego. Po drugie, nie mamy poradni zdrowia seksualnego, a dawne poradnie W (wenerologiczne), które były w każdym województwie, w większości przestały istnieć. Jedna z największych poradni dermatologiczno-wenerologiczna w Warszawie została zmieniona na poradnie dermatologiczną. Teoretycznie dalej można tam przyjść z podejrzeniem chorób przenoszonych drogą płciową, ale przy rejestracji trzeba wyjaśnić, dlaczego nie ma się skierowania do dermatologa, co dla niektórych może być wstydliwe, by pani w okienku powiedzieć z jakim problemem zdrowotnym się przyszło.
Badania przesiewowe w kierunku HIV, HCV i kiły można zrobić w jednym z 29 punktów konsultacyjno-diagnostycznych na terenie Polski. Badania są tam dostępne bezpłatnie i anonimowo, a badanie poprzedzone jest rozmową z certyfikowanym doradcą. Jednak punkty są tylko w dużych miastach (pełna lista aids.gov.pl/pkd/), i mają ograniczoną ilość godzin pracy w tygodniu.
Co zrobić gdy odczuwa się dolegliwości np. ból przy oddawaniu moczu, swędzenie, pieczenie okolic intymnych, zmiany na narządach? Kobiety mogą skonsultować się u ginekologa? A mężczyźni? Mogą iść do dermatologa. Istotne jest by nie czekać, aż objawu przejdą, bo mogą nieść dalsze konsekwencje zdrowotne.
Istotne jest też by pamiętać, że infekcje przenoszone drogą płciową mogą także pojawiać się w jamie ustnej bądź też odbycie. Ważne by laryngolodzy i lekarze rodzinni uwzględnili tą możliwość w diagnozie, bo zdarzają się „trudne leczone anginy”, które są kiłą w jamie ustnej.
Choroby przenoszone drogą płciową to jak najbardziej ważny i istotny problem zdrowia publicznego. Wymaga kompleksowego podejścia od edukacji i profilaktyki, poprzez otwarty i szeroki dostęp do testowania, a także leczenia. Dane wskazują, że działania należy podjąć jak najszybciej.