Dr n. med. Piotr Dąbrowiecki
Członek zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, przewodniczący Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergie i POChP
Ważne jest, aby regularnie odkurzać i mopować oraz dbać o czyste i nawilżone powietrze w naszych pomieszczeniach. Powinno to odbywać się odpowiednim sprzętem, by sprzątanie nie było kontrproduktywne i dodatkowo nie wzbijało kurzu w powietrze. Zanieczyszczenia powietrza oraz pomieszczeń mogą powodować szereg problemów zdrowotnych, szczególnie dla osób cierpiących na alergie i astmę.
Do czego mogą doprowadzić zanieczyszczenia oraz złej jakości powietrze w pomieszczeniach? Jakie skutki mogą wywołać dla organizmu?
Przede wszystkim musimy pamiętać, że pomieszczenia zamknięte nie są hermetyczne i szacuje się, że nawet do 70 proc. zanieczyszczeń, które unoszą się w powietrzu na dworze, może przenikać do wewnątrz. Ponadto w pomieszczeniach zamkniętych dochodzą jeszcze zanieczyszczenia generowane przez meble, farby, dywany czy inne materiały. Najpowszechniejsze skutki przebywania w tak szkodliwych warunkach w pomieszczeniu to bóle głowy, podrażnione oczy, a także nieżyty nosa, krtani czy gardła. To są objawy wynikające z bezpośredniego kontaktu cząsteczek stałych z błonami śluzowymi. U bardziej wrażliwych osób może dochodzić także do podrażnienia skóry, które skutkuje świądem, wypryskami czy pokrzywką. Długotrwałe przebywanie w takich warunkach – a tak najczęściej bywa w mieszkaniu lub w biurze – może sprzyjać rozwojowi alergii i astmy oskrzelowej.
Jak zanieczyszczone i przesuszone powietrze wpływa na samopoczucie oraz proces leczenia alergików i astmatyków?
Dla osób z tymi schorzeniami ekspozycja na zanieczyszczone powietrze może być bodźcem wyzwalającym objawy choroby. Szacuje się, że 1/3 społeczeństwa cierpi na objawową alergię, która uwidacznia się nieżytem nosa czy alergią skórną. Zanieczyszczone powietrze zaostrza te objawy, gdyż alergeny, takie jak roztocza kurzu czy zarodniki grzybów pleśniowych, stanowią bardzo silny bodziec dla układu immunologicznego.
Jak więc powinniśmy dbać o czystość powietrza w domu, szczególnie gdy cierpimy na alergię i astmę, oraz w okresie jesienno-zimowym, gdy częściej chorujemy?
Po pierwsze powinniśmy mieć sprawny system wentylacyjny, a także dodatkowo wietrzyć pomieszczenia otwierając okna. Rekomenduję wietrzenie w godzinach najmniejszego ruchu samochodowego – wcześnie rano, koło południa oraz późno wieczorem. Bardzo dobrym pomysłem jest również używanie oczyszczaczy powietrza najlepiej z funkcją nawilżania. Zwracam jednak uwagę, że muszą to być urządzenia wyposażone w odpowiednie filtry jak HEPA, ponieważ one realnie zmniejszają poziom zanieczyszczeń i zatrzymują nawet 99,97 proc. cząsteczek nie tylko tych alergizujących, jak pyłki czy roztocze, ale także wirusy i pleśń unoszącą się w powietrzu. Warto, żeby urządzenie było wyposażone też w jonizację plazmową, która zadba o neutralizację tych najmniejszych cząsteczek. Z odkurzaczami jest podobnie – modele bez filtrów EPA lub HEPA, są de facto zakurzaczami, a nie odkurzaczami, bo nie zatrzymują pyłu i alergenów wewnątrz urządzenia a pozwalają im powrócić do powietrza, którym oddychamy. Jako alergolodzy obserwujemy co roku, że w okresie świątecznym zgłasza się do nas wielu pacjentów z objawami świątecznej astmy oskrzelowej.
Używanie oczyszczaczy powietrza z funkcją nawilżania jest szczególnie ważne w okresie jesienno-zimowym, gdy rozkręcamy grzejniki, przez co znacząco wysuszamy powietrze. Warto utrzymywać poziom wilgotności powietrza w mieszkaniu na poziomie ok. 50 proc., co służy zdrowiu, a jednocześnie nie sprzyja rozwojowi grzybów czy roztoczy. Szczegółowe wytyczne jak stosować profilaktykę antyalergenową można znaleźć na stronie astma-alergia-pochp.pl lub dlapacjentów.pta.med.pl.
Powinniśmy też mopować podłogę?
Zdecydowanie tak. Mopowanie, czyli sprzątanie na mokro, znacząco zmniejsza ilość lotnych zanieczyszczeń na podłodze i nie wzbija ich w powietrze. Można się zdziwić, ile pyłu i kurzu może zostać na podłodze po samym odkurzaniu.
