Skip to main content
Home » Zdrowie seksualne » Edukacja seksualna musi być powszechna i obowiązkowa
zdrowie seksualne

Edukacja seksualna musi być powszechna i obowiązkowa

Fot.: Mati Grzelak

Martyna Wyrzykowska

Dyrektorka Zarządzająca Fundacji SEXEDPL

Wiele młodych osób wciąż nie ma możliwości rozmawiania o intymnych problemach ze swoimi najbliższymi. Od 2017 r. ideę kompleksowej, dostosowanej do wieku edukacji seksualnej zapewnia Fundacja SEXEDPL.

W swoich działaniach podejmujecie tematy związane tylko z edukacją seksualną czy są też inne obszary, w które się angażujecie?

Edukacja seksualna to obszar, który dla wielu osób jest enigmatyczny – nic dziwnego, obejmuje przecież tak wiele dziedzin życia. Mówimy w niej o ciele i jego anatomii, profilaktyce zdrowotnej, świadomej zgodzie, budowaniu relacji, nie tylko romantycznych, czy przeciwdziałaniu przemocy. Jednocześnie dużo uwagi poświęcamy też procesom, które zachodzą w głowie. Mam tu na myśli rozwój psychofizyczny, zdrowie psychiczne, relacje rodzinne, dbałość o dietę, planowanie rodziny. To dość szeroki zakres tematów, które się wzajemnie przenikają.

Patrząc wstecz, jakie inicjatywy są dla was jako fundacji najważniejsze? Czy jest coś, z czego jako jesteście najbardziej dumni?

Ze społeczności, którą wspólnie tworzymy. Okres pandemii to był moment, kiedy nasza aktywność była szczególnie wysoka, a interakcja z odbiorcami na social mediach znacząco urosła. Udało nam się wzbudzić ich zaufanie, z czego niezmiernie się cieszymy. Ze swoimi problemami – często intymnymi, osobistymi – zwracają się do nas osoby w każdym wieku. To dla nas bardzo ważny sygnał, który potwierdza, że nasza praca jest niezwykle potrzebna. Ale to też przyczyna pewnego smutku, bo świadczy o tym, że nadal duża część społeczeństwa o swoich problemach nie może porozmawiać z osobami najbliższymi – rodzicami, rodzeństwem, przyjaciółmi czy nauczycielami.

Dzisiaj obchodzimy Międzynarodowy Dzień Świadomości HPV. Co uważasz za najważniejsze w komunikacji związanej z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego?

Podstawą jest edukowanie i uświadamianie, jakie są ryzyka związane z wirusem HPV, jak się przed nim chronić, jakie są następstwa zakażenia. Odbiorców naszych działań edukacyjnych w zakresie HPV podzieliliśmy na trzy grupy. Pierwsza to rodzice dzieci w wieku 12-13 lat oraz sama młodzież – przekonujemy, by zdecydowali się na bezpłatne szczepienie przeciw HPV w najbliższej przychodni. Mają w ten sposób szansę sprawić, że obecne dzieci będą pierwszym pokoleniem wolnym od zagrożenia śmiertelnymi chorobami wywoływanymi przez wirusa. Druga grupa to osoby dorosłe, które nie są objęte bezpłatnymi szczepieniami, ale też powinny taki środek zapobiegawczy przyjąć. Co istotne, szczepienia zaleca się również osobom z już nabytym wirusem, dzięki czemu jego skutki mogą być łagodniejsze. Trzecia grupa to lekarze. Rozmowy z osobami dotkniętymi wirusem HPV uświadamiają nam, że nie wszyscy lekarze wiedzą, jak radzić sobie z tym zagrożeniem. Czasami podają w wątpliwość sens szczepień u chłopców czy mężczyzn – mówiąc, że to przecież wirus atakujący szyjkę macicy, jakby nie zdając sobie sprawy, że szczepiąc się panowie chronią nie tylko swoje partnerki, ale też siebie samych. HPV wywołuje przecież także nowotwory dotykające mężczyzn, o czym coraz częściej się mówi – Michael Douglas chorował na raka krtani wywołanego właśnie tym wirusem. Wiele osób pytanych o medyczne marzenie mówi o szczepieniu na raka – nauka przyniosła nam już takie rozwiązanie. Szczepienie przeciw HPV to dosłownie ochrona przed wieloma popularnymi nowotworami.

Jakie są wasze cele na przyszłość?

Jestem z natury optymistką i wierzę, że jesteśmy w momencie nieuchronnej zmiany społecznej, po której edukacja seksualna będzie powszechna i obowiązkowa. Liczę, że część tych zadań, które nałożyliśmy na siebie zostanie rozdzielona między nauczycieli, instytucje publiczne czy lekarzy.

Jednocześnie nadal chcemy być obecni w życiu wszystkich tych osób, a szczególnie młodych, które mają potrzebę porozmawiania czy poszerzenia swojej wiedzy. Wypełnianie tej misji przynosi nam wiele satysfakcji – na konkretnych przykładach widzimy, że edukacja seksualna to niezbędny element zdrowego, bezpiecznego i świadomego swoich praw społeczeństwa.

Next article
Home » Zdrowie seksualne » Edukacja seksualna musi być powszechna i obowiązkowa
Zdrowie seksualne

Krajowe Centrum ds. AIDS: nowe wyzwania i integracja działań

Dr Anna Marzec-Bogusławska

Lekarz epidemiolog, specjalista w zakresie zdrowia publicznego; od roku 2001 dyrektor Krajowego Centrum ds AIDS, agendy Ministra Zdrowia

W obliczu zwiększającej się liczby zakażeń przenoszonych drogą płciową (STI) w Europie, Krajowe Centrum ds. AIDS rozszerza swoje kompetencje. Co to dokładnie oznacza w praktyce i na co będą mogli liczyć pacjenci?


Jak zmienia się rola Krajowego Centrum ds. AIDS w odpowiedzi na nowe wyzwania zdrowia publicznego?

Krajowe Centrum ds. AIDS, działające od 1993 roku, początkowo koncentrowało się na profilaktyce zakażeń HIV. Jednak w odpowiedzi na rosnącą liczbę zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową (STI), Minister Zdrowia rozszerzył nasze działania o ich profilaktykę. Zależało nam, aby punkty konsultacyjno-diagnostyczne (PKD), które już oferują anonimowe i bezpłatne testy na HIV, mogły pilotażowo wykonywać również badania w kierunku kiły i HCV. Kluczowa okazała się dla nas integracja usług, czyniąc je bardziej przyjaznymi dla pacjenta – by w jednym miejscu mógł wykonać kompleksowe badania w zakresie diagnostyki STI, HIV i wirusowych zapaleń wątroby. Pani minister Izabela Leszczyna podwoiła budżet na PKD, co pozwoliło na wykonywanie testów przesiewowych i szybkich. Planujemy również włączyć testowanie plenerowe podczas dużych imprez.

Wiemy, że powstaje polska strategia zapobiegania i kontroli zakażeń przenoszonych drogą płciową. Jakie są jej główne założenia?

W zeszłym roku wspólnie z Europejskim Centrum Kontroli Chorób (ECDC) i CDC oraz ekspertami krajowymi i międzynarodowymi rozpoczęliśmy proces, który doprowadził nas do opracowania polskiej strategii zapobiegania i kontroli STI. To pierwsza taka strategia dla Polski, a ECDC jest gwarantem jej nowoczesności i europejskiego poziomu. Główne cele strategiczne tego dokumentu to powołanie krajowej struktury koordynacyjnej i integracja niskoprogowych świadczeń w obszarze STI. Koncentrujemy się na wzmocnieniu działań profilaktycznych i podniesieniu poziomu wiedzy na temat zdrowia, świadomości społecznej, aby ograniczyć transmisję zakażeń i eliminować stygmatyzację. Ważne jest także zapewnienie terminowego i równego dostępu do testowania i leczenia STI oraz wzmocnienie nadzoru epidemiologicznego poprzez poprawę monitoringu i sprawozdawczości. Ostatnim, lecz równie istotnym celem jest wzmocnienie stabilnego systemu ochrony zdrowia i rozwój szkoleń, zapewniających wykwalifikowaną kadrę medyczną. Dążyliśmy do tego, by strategia była realistyczna i możliwa do wdrożenia.

Jakie doświadczenia i dobre praktyki z polskiego systemu przeciwdziałania HIV/AIDS i STI mogą być inspiracją dla innych krajów UE?

Mamy bardzo dobry system opieki nad pacjentami i system leczenia antyretrowirusowego (ARV). Leczenie ARV, rozwijane od 2001 roku w ramach programu polityki zdrowotnej ministra zdrowia, jest bezpłatne, szeroko dostępne, bez rejonizacji, kolejek i z indywidualizacją terapii. Co ważne, z leczenia korzystają również pacjenci osadzeni w zakładach penitencjarnych, dzięki ścisłej współpracy ze Służbą Więzienną. Program obejmuje zarówno leczenie, jak i diagnostykę, a także profilaktykę wertykalną dla kobiet ciężarnych. Ten program to przykład systemu, gdzie pacjent jest w centrum świadczeń. Drugą mocną stroną jest współpraca z organizacjami pozarządowymi. Punkty konsultacyjno-diagnostyczne (PKD), gdzie można bezpłatnie i anonimowo wykonać test na HIV, są prowadzone przez organizacje pozarządowe dzięki dotacjom Ministerstwa Zdrowia.

Nie znam też drugiego kraju, który poradziłby sobie w tak sprawny sposób z systemem ochrony zdrowia w kwestii napływu uchodźców. Leczymy obecnie 3300 pacjentów z Ukrainy spośród naszych 21 tysięcy pacjentów objętych programem. Pomimo trudności, byliśmy w stanie zapewnić leczenie ARV wszystkim potrzebującym.

Next article