Jak alergia wpływa na organizm i jak zwiększyć komfort życia alergika?

Alergia to jedna z najczęstszych chorób XXI wieku, dotykająca coraz większą liczbę ludzi na całym świecie. Choć w większości nie jest to schorzenie zagrażające życiu, może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie i komfort.

Dr n. med. Mirosława Gałęcka

Lekarka internistka o holistycznym podejściu do zdrowia, wieloletnia ekspertka w prowadzeniu terapii probiotycznej, w 2006 r. założyła Instytut Mikroekologii w Poznaniu

Dlaczego chorujemy na alergie?

Podstawowym mechanizmem alergii jest nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego. Istnieją dwa główne rodzaje alergii: alergie natychmiastowe i opóźnione. W przypadku alergii natychmiastowych organizm reaguje na alergen natychmiast po kontakcie z nim – w ciągu kilku sekund lub minut. Prowadzi to do uwalniania substancji chemicznych, takich jak histamina i wystąpienia charakterystycznych objawów alergii, np. wysypki, świądu czy kataru. Natomiast alergie opóźnione powodują różnorodne dolegliwości – od jelitowych, przez skórne, aż do migren, które występują po dłuższym czasie od kontaktu z alergenem – od kilku do nawet 72 godzin. Są one wynikiem aktywacji komórek immunologicznych, prowadzących do przewlekłego stanu zapalnego w organizmie, często spotykanego w przypadku alergicznych chorób skóry, takich jak atopowe zapalenie skóry (AZS).

Przyczyny występowania alergii mogą być złożone i zależą od wielu czynników, w tym genetycznych, środowiskowych i immunologicznych. Kilka głównych przyczyn występowania alergii to: predyspozycje genetyczne, czynniki środowiskowe, zaburzenia immunologiczne, zaburzenia mikrobioty jelitowej.

Jakie znaczenie ma mikrobiota jelit w chorobach alergicznych i autoimmunologicznych?

Mikrobiota jelitowa ma znaczący wpływ na rozwój i regulację układu odpornościowego związanego z reakcjami alergicznymi. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami, kontakt z różnymi mikroorganizmami w okresie pierwszych 1000 dni życia odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu układu immunologicznego i może wpłynąć na ryzyko alergii w późniejszym życiu. Zaburzenia mikrobioty jelitowej w okresie wczesnego dzieciństwa mogą przyczynić się do nadwrażliwości immunologicznej i zwiększonego ryzyka rozwoju alergii. Obserwacje dotyczące wpływu mikrobioty na autoimmunologię i alergie otwierają nowe perspektywy terapeutyczne. Coraz więcej badań skupia się na roli modyfikacji mikrobioty w celu regulacji odpowiedzi immunologicznej. Pojawiają się terapie probiotyczne mające na celu wspomóc równowagę mikrobioty jelitowej. Suplementacja odpowiednich szczepów bakterii probiotycznych może stać się przyszłością profilaktyki i leczenia chorób zarówno autoimmunologicznych, jak i alergii.

Dlaczego alergików dotykają problemy jelitowe?

Problemy jelitowe często towarzyszą alergikom z kilku powiązanych ze sobą powodów:

• zaburzenia mikrobioty jelitowej: alergie mogą być związane z dysbiozą, czyli zaburzeniem równowagi mikroorganizmów w jelitach; zmiany w mikrobiocie jelitowej mogą prowadzić do wzmożonej reaktywności immunologicznej, co z kolei może prowadzić do stanów zapalnych i problemów jelitowych, takich jak biegunka, wzdęcia czy bóle brzucha;

• reakcje krzyżowe: niektórzy alergicy mogą doświadczać reakcji krzyżowych, co oznacza, że jeden alergen może wywołać reakcję alergiczną na zupełnie inny alergen, np. pyłek brzozy może krzyżować z jabłkiem, a więc zjedzenie tego owocu może prowadzić do problemów jelitowych, takich jak biegunka czy bóle brzucha;

• stres i emocje: stres może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego poprzez zwiększenie produkcji kwasu żołądkowego i zmianę perystaltyki jelitowej, co może prowadzić do problemów jelitowych.

Jak minimalizować objawy alergii, poprawić kondycję i komfort życia?

Alergia może być uciążliwą dolegliwością, ale odpowiednie wsparcie, diagnostyka i leczenie mogą znacząco poprawić komfort życia osób dotkniętych tą chorobą. Warto zwracać uwagę na wsparcie mikrobioty jelitowej – zdrową dietą bogatą w prebiotyki i naturalnie występujące bakterie probiotyczne, indywidualnie dopasowaną probiotykoterapią, umiarkowaną aktywnością fizyczną, troską o odpoczynek i sen oraz równowagę emocjonalną. Warto korzystać z pomocy specjalistów, aby efektywnie zarządzać alergią i cieszyć się lepszym samopoczuciem.

Bibliografia:
• Bach, J. F. (2002). The effect of infections on susceptibility to autoimmune and allergic diseases. New England Journal of Medicine, 347(12), 911-920.
• Akdis, M., Aab, A., Altunbulakli, C., Azkur, K., Costa, R. A., Crameri, R., … & Duan, S. (2019). Interleukins (from IL-1 to IL-38), interferons, transforming growth factor β, and TNF-α: Receptors, functions, and roles in diseases. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 138(4), 984-1010.
• Belkaid, Y., & Hand, T. W. (2014). Role of the microbiota in immunity and inflammat ion. Cell, 157(1), 121-141.
• Rey, A., Chełmińska, M. (2019). Ogólne zasady postępowania w chorobach alergicznych w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej, 170-175.

Rośnie liczba zakażeń HIV w Polsce. Pomimo bezpłatnego leczenia, które gwarantuje niezaburzone życie, wiele osób w obawie przed stygmatyzacją wypiera diagnozę.

Prof. dr hab. Justyna Kowalska

Klinika Chorób Zakaźnych dla Dorosłych, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Jak przedstawiają się najnowsze dane dotyczące zakażenia HIV?

Sytuacja jest stabilnie zła, co oznacza, że co roku odnotowuje się około 2 tys. nowych przypadków zakażenia. Są to zwykle osoby młode, w wieku rozrodczym, wchodzącym w życie zawodowe. Wśród wszystkich chorych, których mamy w Polsce około 26 tys., dominującą grupą są mężczyźni – kobiety stanowią 10 proc. nowo rozpoznanych przypadków. Niestety sytuacja w związku z zakażeniem od lat nie ulega poprawie, co specjaliści postrzegają jako efekt braku szeroko zakrojonych działań profilaktycznych, a przede wszystkim braku odpowiedniej świadomości względem ryzykownych sytuacji i tym samym rzadkiego wykonywania testów wśród osób potencjalnie narażonych.

Czy wszyscy są jednakowo narażeni na zakażenie HIV? Czy do zakażenia dochodzi częściej u kobiet i podczas kontaktów heteroseksualnych?

Każdy, kto miał przynajmniej jedno zachowanie ryzykowne, nie może wykluczyć zakażenia HIV. Należy również podkreślić, że w rozumieniu medycznym oznacza ono kontakt seksualny z osobą, która nie była przebadana i bez zabezpieczenia. Przy czym trzeba zdawać sobie sprawę, że np. substancje psychoaktywne czy alkohol często prowadzą do sytuacji ryzykownych, zmniejszając percepcję ryzyka i sprawiając, że jesteśmy bardziej odważni i mniej świadomie podejmujemy decyzje. Znacząca jest również forma kontaktu seksualnego (w kontaktach waginalnych ryzyko zakażenia jest małe, z kolei w kontaktach analnych – wyższe) oraz ich częstotliwość, co oznacza, że ryzyko jest wysokie, gdy duża jest częstotliwość kontaktów z licznymi partnerami, którzy także mieli wielu partnerów. Można również zauważyć, że w przypadku kontaktów heteroseksualnych bardziej narażone są kobiety niż mężczyźni, co ma związek m.in. z ich anatomią oraz uwarunkowaniami psychologicznymi. Przy czym ostatecznie ryzyko zakażenia HIV występuje u każdego, kto ma za sobą sytuacje ryzykowne.

W jaki sposób dochodzi do zakażenia HIV i jak je rozpoznać?

Zakażenie HIV przenosi się przede wszystkim drogą kontaktów seksualnych, bardzo rzadko również drogą krwi. Aby sprawdzić, czy doszło do zakażenia, wystarczy wykonać test, którego wynik jest dostępny po 15 minutach. Niestety, nadal zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet nie ma dostatecznej edukacji w tym zakresie, dlatego też do rozpoznania dochodzi późno. Ponadto bardzo często funkcjonują w przestrzeni błędne przekonania i nierzadko osoby myślą, że ich to nie dotyczy, bo np. nie należą do grupy ludzi, która zwykle kojarzona jest z zakażeniem HIV. A chciałabym jeszcze raz podkreślić, że każdy może być narażony na to zakażenie, dlatego warto wykonać test przy okazji standardowych badań profilaktycznych.

A gdy wynik testu jest pozytywny, co dzieje się dalej? Jak wygląda leczenie?

Leczenie jest bezpłatne i trwa do końca życia, należy jednak podkreślić, że chory, u którego wcześnie wykryto zakażenie HIV i wdrożono terapie, ma taki sam okres przeżycia, jak osoba zdrowa. Co ważne, osoby chore, które wdrożą leczenie, mogą prowadzić niezaburzone życie. Ponadto leki mają niską toksyczność, dlatego terapię można stosować w okresie poczęcia i ciąży. Co ważne, chorujące kobiety w trakcie leczenia mogą w naturalny sposób mieć relacje intymne z partnerem, w naturalny sposób zajść w ciążę, rodzić siłami natury, a ich dziecko nie będzie zakażone wirusem HIV.