Aktualnie wzrasta liczba zakażeń HIV w Polsce, głównie w wyniku zakażeń nabywanych drogą kontaktów seksualnych. Profilaktyka przedekspozycyjna HIV to pierwsza terapia, która realnie pozwala na zmniejszenie ilości nowych zakażeń wirusem.
Lek. Paweł Jakubowski
Specjalista chorób zakaźnych punktprep.pl oraz Szpitale Pomorskie
Jakie są aktualnie największe wyzwania społeczne w profilaktyce zakażeń HIV? Czy obserwujemy obecnie wzrost liczby zakażeń HIV?
W 2023 roku to nie dostępność leczenia ani skuteczność leków jest wyzwaniem. Zarówno w Polsce, jak i innych krajach Europy Centralnej wyzwaniem jest uświadamianie o potrzebie wykonania badania diagnostycznego na HIV. Obecnie jedyną drogą przenoszenia zakażenia HIV są kontakty seksualne. W naszym kraju cały czas mało kto zdaje sobie sprawę z faktu, iż seks z więcej niż jednym partnerem lub partnerką to ryzyko zakażenia. Ponad połowa zakażeń przenoszonych drogą płciową może nie dawać odczuwalnych objawów.
Czym jest profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP) i poekspozycyjna (PEP)? Kto powinien ją stosować?
PEP to profilaktyka awaryjna, której przyjmowanie można rozpocząć do 48 godzin po kontakcie z wirusem. Obie metody stosujemy u osób zdrowych w celu zabezpieczenia ich przed zakażeniem HIV. PrEP to jedna tabletka stosowana codziennie chroniąca przed nabyciem HIV. To pierwsza metoda, która realnie pozwoliła na zmniejszenie ilości nowych zakażeń na świecie. Należy podkreślić jednak, iż metoda ta nie chroni przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową jak np. kiła, rzeżączka, chlamydioza.
Czy leczenie PrEP jest zalecane na stałe, czy powinno być stosowane tylko w określonych okresach ryzyka?
W Polsce PrEP zarejestrowany jest do stosowania codziennego. Zalecenia europejskie pozwalają jednak na dostosowanie dawkowania do potrzeb indywidualnych.
Czy w Polsce ta procedura jest refundowana?
Niestety, polski program refundacyjny nie uwzględnia tego rodzaju profilaktyki.
Ile w Polsce jest ośrodków zajmujących się profilaktyką zakażeń HIV?
Na ogół w każdym województwie są jeden lub dwa punkty zajmujące się PrEPem. W Polsce zarówno leczeniem osób zakażonych HIV, jak i profilaktyką PrEP/PEP kierowaną do osób zdrowych zajmują się na ogół lekarze specjaliści chorób zakaźnych. Pamiętajmy, że PrEP to lek a nie suplement diety. Stosowanie tej metody wymaga więc odpowiednich badań, doświadczenia i znajomości leku.
