
Dr n. med. Daniel Śliż
Specjalista chorób wewnętrznych, specjalista w zakresie zdrowia publicznego, nauczyciel akademicki, adiunkt w III Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, a także adiunkt w Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego w Szkole Zdrowia Publicznego, założyciel oraz prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia
Regularny ruch to jeden z fundamentów zdrowego starzenia się. Niestety, przeszkodą w wykonywaniu nawet prostych ćwiczeń mogą być typowe dla seniorów dolegliwości bólowe. Jak sobie z nimi radzić?
Jakie formy aktywności fizycznej są polecane dla seniorów cierpiących na bóle mięśni i stawów?
U osób w starszym wieku powinniśmy je indywidualizować, szczególnie, jeśli ból jest związany z przyjmowaniem pewnych leków albo ma charakter przewlekły, na przykład u pacjentów reumatologicznych. Niemniej jednak, istnieją pewne formy ruchu, które można uznać za uniwersalne. To spacery czy nordic walking. Polecane dla seniorów są ponadto ćwiczenia oporowe, czyli z obciążeniem. Ich celem jest zwiększenie masy mięśniowej i wzmocnienie mięśni. Jeśli jednak dana osoba nigdy nie podejmowała żadnej aktywności fizycznej, to powinna rozpoczynać ją pod okiem fizjoterapeuty. Wskaże on odpowiednie zakresy tolerancji i formy ćwiczeń.
Pamiętajmy o tym, że aktywność fizyczna jest lekiem, więc musi być dawkowana w odpowiedni sposób i w odpowiedniej formie, a nieprawidłowo stosowana może zaszkodzić. Wydawać by się mogło, że dobrą aktywnością fizyczną jest na przykład rower, ale w przypadku seniorów niekoniecznie. Często mają oni problemy z równowagą, a to grozi wywrotką i bardzo niebezpiecznym w podeszłym wieku złamaniem kości udowej. Jeśli już rower, to raczej stacjonarny.
Dlaczego leczenie musi być dobierane indywidualnie?
Ból jest bardzo przykrym doznaniem, ale leczenie musi być dobrane indywidualnie, w zależności od przyczyny. Radzenie sobie we własnym zakresie z pewnymi formami bólu może doprowadzić do przeoczenia poważnej choroby. Pamiętajmy, że stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych to tylko łagodzenie pewnego objawu, a nie usunięcie przyczyny. Co więcej, aktywność fizyczna w przypadku niektórych mięśniowych dolegliwości bólowych może pogłębić problem chorobowy i zagrażać bezpośrednio życiu. Polecam więc dużą uważność, a przede wszystkim konsultację z lekarzem.
Jak dobrać odpowiednie leczenie przeciwbólowe?
Odpowiednio dobrane leczenie przeciwbólowe sprzyja rehabilitacji. Czasami wystarczy rzeczywiście to miejscowe zastosowanie, niekiedy potrzeba włączenia leków przeciwbólowych o działaniu ogólnym. Bywa i tak, że konieczna jest wręcz interwencja ortopedy, neurologa czy neurochirurga, który zastosuje blokadę danych nerwów, aby wyłączyć dolegliwości bólowe płynące z danego segmentu ciała. To też pewnie pomoże na chwilę, ale bez fizjoterapii, bez odwrócenia przyczyny nie jest to rozwiązanie na stałe.