Na kondycję naszego układu ruchu pracujemy przez całe życie. Zdrowie kości i stawów zależy od odpowiedniej diety, aktywności fizycznej i dbania o prawidłową masę ciała. Z wiekiem dobre nawyki nabierają jeszcze większego znaczenia, a dodatkowym wsparciem może być rozsądna suplementacja.

Dr Agata Skwarek-Szewczyk
Specjalistka reumatologii, na co dzień wspiera pacjentów w walce z bólami stawów i propaguje wiedzę na temat chorób reumatycznych
Co wpływa na zdrowie stawów i kości w młodszym i starszym wieku?
U młodszych osób kluczową rolę odgrywają czynniki środowiskowe i styl życia: prawidłowa dieta, odpowiednie nawodnienie, a przede wszystkim regularna aktywność fizyczna oraz unikanie nadmiernych przeciążeń stawów. Z wiekiem metabolizm spowalnia, ubywa kolagenu, a tkanki tracą elastyczność i zmniejsza się gęstość mineralna kości. U seniorów należy więc pamiętać o wspieraniu tych naturalnych procesów odbudowy poprzez odpowiednią, bogatą w białko dietę. Istotne jest utrzymanie prawidłowej masy ciała. Każdy dodatkowy kilogram zwiększa obciążenie stawów, w przypadku kolanowych nawet czterokrotnie. Zadbajmy ponadto o aktywność fizyczną. Powinna być ona dobrana indywidualnie. Najbezpieczniejsze są spacery – minimum siedem tysięcy kroków dziennie. Polecane są też aqua aerobik, ćwiczenia rozciągające oraz siłowe, bo trzeba pamiętać, że od 40. roku życia tracimy również masę mięśniową. Pragnę jeszcze podkreślić, że znaczenie ma także kontrola chorób przewlekłych (m.in. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, otyłości, chorób reumatycznych), które mogą przyspieszać uszkodzenie stawów.
W jaki sposób dieta może wpłynąć na kondycję stawów?
Dla zdrowia stawów najlepsza jest dieta śródziemnomorska. Powinna być zbilansowana, dostarczać odpowiednią ilość białka, witaminy C, D i E oraz kwasów omega. W jadłospisie warto uwzględnić produkty przeciwzapalne, takie jak tłuste ryby (łosoś, makrela, sardynki), oliwa z oliwek, orzechy, nasiona lnu, a także te bogate w antyoksydanty, na przykład: owoce jagodowe, szpinak, jarmuż, papryka, brokuły, kurkumina, pestki dyni, kakao.
Należy unikać cukrów, ponieważ sprzyjają stanom zapalnym i otyłości, które są bezpośrednimi czynnikami ryzyka choroby zwyrodnieniowej.
W jakim stopniu suplementacja może wspierać kondycję stawów?
Suplementacja nie zastąpi zdrowego stylu życia, ale stanowi cenne wsparcie. Można sięgnąć po preparaty bogate w białko, kolagen, a także witaminę C, kwasy omega, cynk, miedź czy też krzem, które mogą poprawić nam syntezę włókien kolagenowych.
Jaką rolę w utrzymaniu zdrowia stawów odgrywa kolagen?
To białko, które buduje naszą chrząstkę stawową, ścięgna, więzadła i kości. Z wiekiem spada jego naturalna produkcja w organizmie. Skutkuje to osłabieniem naszych struktur stawowych, zwiększa ryzyko upadku oraz rozwoju choroby zwyrodnieniowej.
Nie ma reumatologicznych wytycznych co do przyjmowania kolagenu. Na pewno nie powinniśmy zaczynać od suplementacji, tylko od diety, utrzymania prawidłowej masy ciała i ograniczenia stanów zapalnych. Jeżeli te wszystkie warunki będą spełnione, to ewentualna suplementacja kolagenu może wspomóc nasz układ ruchu.
Weźmy pod uwagę, że kolagen nie działa w oderwaniu od innych czynników. Jego skuteczność będzie większa, jeżeli będziemy go spożywać razem z witaminą C, która jest niezbędna do jego syntezy. Ważne jest też odpowiednie nawodnienie. Warto wybrać kolagen w formie hydrolizowanej, niskocząsteczkowej – rozbity na mniejsze peptydy ma większą biodostępność i lepsze wchłanianie.