Home » Onkologia » Jakie wyzwania stoją przed pacjentem onkologicznym?
onkologia

Jakie wyzwania stoją przed pacjentem onkologicznym?

wykrycie
wykrycie

Anna Żuchniewicz

Koordynator komunikacji w Fundacji Onkologicznej Rakiety

Aleksandra Ochlik

Koordynator Działu Społecznego w Fundacji Onkologicznej Rakiety

Dlaczego wykonywanie regularnych badań profilaktycznych jest tak ważne?

Wykrycie nowotworu we wczesnym stadium daje o wiele większe szanse na wyleczenie. Na przykładzie nowotworu piersi – wykrycie tylko o jedno stadium wcześniej zwiększa szanse na wyleczenie o ok. 25 proc. I choć wiedza z zakresu profilaktyki, zwłaszcza wśród Polek, jest na wysokim poziomie, tak niestety nie przekłada się to na działanie – nasz kraj wciąż charakteryzuje bardzo niska zgłaszalność na badania.

Wiąże się to w dużej mierze z wciąż pokutującymi, szkodliwymi przekonaniami, mitami i stereotypami: „nie mam żadnych dolegliwości, więc na pewno nic mi nie jest”, „nikt w mojej rodzinie nie chorował, więc mnie to nie dotyczy”. Część kobiet uważa, że badania, takie jak mammografia czy USG, same w sobie mogą wywołać raka, co oczywiście nie jest prawdą. Dochodzi tu jeszcze aspekt psychologiczny, strach przed usłyszeniem diagnozy: „lepiej nie wiedzieć, lepiej nie ruszać” – bowiem dla wielu osób diagnoza: „rak” wciąż stanowi synonim wyroku śmierci. Należy jednak głośno powiedzieć, że dzięki coraz bardziej zaawansowanym technologiom diagnostycznym i metodom leczenia rak z choroby śmiertelnej stał się chorobą przewlekłą. Dowodem na to są poprawiające się wskaźniki przeżyć pacjentów onkologicznych – osoby z rozpoznanym wcześnie nowotworem żyją coraz dłużej.

Jakie czynniki determinują zachorowanie na nowotwór? Jaka jest rola prawidłowej diety i aktywności fizycznej na życie w zdrowiu?

Zgodnie z aktualną wiedzą dotyczącą czynników ryzyka zachorowania na nowotwory około połowie przypadków zachorowań można by było zapobiec, wiodąc zdrowy styl życia – nie paląc tytoniu, eliminując alkoholu, stosując odpowiednią dietę oraz aktywność fizyczną.

Samo palenie tytoniu w połączeniu z niewłaściwą dietą, bogatą w produkty wysoko kaloryczne typu fast food, przetworzone mięso, nasycone tłuszcze – głównie pochodzenia zwierzęcego oraz cukier – stanowi ok. 60 proc. wśród wszystkich czynników ryzyka, podczas gdy np. czynniki dziedziczne – ok. 15 proc.

Pacjent po diagnozie – jak wygląda ścieżka leczenia? Z jakimi wyzwaniami spotyka się chory na nowotwór?

Po ustaleniu diagnozy (a czasem już wcześniej) pacjent ma zakładaną kartę DILO (karta diagnostyki i leczenia onkologicznego), która uprawnia do szybszej diagnostyki onkologicznej i leczenia przeciwnowotworowego. Ostateczną diagnozę zwykle potwierdza badanie histopatologiczne. Do ustalenia planu leczenia wykonuje się również dodatkowe badania (np. badania obrazowe), które pozwalają określić stadium rozwoju choroby, np. ewentualną obecność przerzutów. Pacjentowi przedstawiany jest plan leczenia, który w zależności od rodzaju i stopnia zaawansowania nowotworu złośliwego może obejmować m.in.: zabieg chirurgiczny, chemioterapię, radioterapię.

Pacjenci na początku ścieżki leczenia często czują się zagubieni, mają obawy związane ze skutkami ubocznymi leczenia. Często na swoją sytuację nakładają własne wyobrażenia związane z chorobą nowotworową oraz informacje znalezione w internecie. Dlatego na tym etapie szczególnie ważne jest znalezienie zaufanego źródła informacji. Pacjent ma prawo dopytać lekarza o wszystkie ważne dla niego aspekty. W razie wątpliwości warto skonsultować się z innym lekarzem – należy pamiętać, że pacjenci mają prawo do drugiej opinii lekarskiej.

Kolejnym etapem jest zbudowanie wokół siebie systemu wsparcia – dużą rolę odgrywa tutaj wsparcie bliskich osób, ale również warto zadbać o inne obszary – skorzystać z konsultacji z psychoonkologiem, dietetykiem, w razie potrzeby psychiatrą, seksuologiem. Warto tutaj słuchać swoich potrzeb i świadomie poszukiwać pomocy. Leczenie, a później rehabilitacja często wiąże się z kosztami, dlatego pacjenci i ich bliscy już na samym początku mogą zastanowić się nad możliwością poszukiwania wsparcia finansowego, np. przez założenie zbiórki.

W jaki sposób możemy wspierać chore na raka osoby?

Poza finansowym wsparciem leczenia, które często jest nierefundowane i opiewa na bardzo wysokie kwoty, fundacje takie jak nasza oferują również bezpłatne wsparcie psychoonkologiczne, które jest nierzadko równie istotne dla osoby chorej – daje bowiem możliwość porozmawiania o swojej chorobie, lękach, obawach czy o zmianach, jakie zachodzą w naszym ciele na skutek leczenia, i emocjach z tym związanych.

Oczywiście ważne jest również wsparcie bliskich, nasza obecność i świadomość, że jest ktoś, z kim można porozmawiać i kto może pomóc. Nie zawsze jednak jest to łatwe, ponieważ przez chorobę bliskiej osoby sami doświadczamy również trudnych emocji. W tej sytuacji także warto skorzystać z konsultacji z psychoonkologiem, który podpowie, jak mądrze wspierać i radzić sobie z zaistniałą sytuacją.

Next article