Niewłaściwy sposób odżywiania może prowadzić do chorób układu krążenia, które jak podaje raport Głównego Urzędu Statystycznego z 2016 roku stanowią aż 43 proc. ogólnej liczby zgonów w Polsce.
Mgr Aleksandra Cichocka
Dietetyk, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, ekspert Nrodowego Centrum Edukacji Żywieniowej
Naukowe dowody. Jak uniknąć chorób układu krążenia?
Aby ich uniknąć warto stosować dietę śródziemnomorską. W rankingu opublikowanym w 2018 roku przez wybitnych ekspertów z całego świata z dziedziny medycyny i dietetyki (na platformie internetowej U.S. News & World Report), pierwsze miejsce zajęła dieta śródziemnomorska (ex aequo z dietą DASH) a w 2019 roku dieta śródziemnomorska znalazła się samodzielnie na pierwszym miejscu. Naukowcy wytypowali ją m.in. na podstawie analizy wyników tak zwanego Badania Siedmiu Krajów (Seven Countries Study), które przeprowadzono w latach 1958-1964. Trzeba podkreślić, że realizacja tego badania była bardzo ważna, gdyż po drugiej wojnie światowej w Europie Zachodniej i w USA coraz więcej osób chorowało na schorzenia sercowo-naczyniowe, w tym wzrosła także liczba zgonów spowodowanych zawałami serca. Ponadto, zespołowi ekspertów zależało na tym, by dowiedzieć się, co słusznie zauważył m. in. amerykański naukowiec dr Ancel Keys, dlaczego w tym samym czasie we Włoszech bardzo rzadko chorowano na schorzenia układu krążenia. Specjaliści podejrzewali, że było to spowodowane zwiększonym spożyciem żywności, zwłaszcza tłuszczów zwierzęcych w bogatych krajach rozwiniętych.
Wyniki badania
W Badaniu Siedmiu Krajów porównano stan zdrowia oraz codzienną dietę mieszkańców Finlandii, Grecji, Holandii, Japonii, byłej Jugosławii, Stanów Zjednoczonych i Włoch, żyjących w różnych regionach (np. nad morzem lub w głębi kraju). Otrzymane wyniki potwierdziły przypuszczenia – mieszkańcy Finlandii, Holandii i Stanów Zjednoczonych spożywali znacznie więcej tłuszczów zwierzęcych, przez co mieli wyższe poziomy cholesterolu we krwi i częściej umierali z powodu zawałów serca. Z kolei w Grecji i we Włoszech, gdzie w codziennej diecie przeważały tłuszcze roślinne oraz w Japonii, gdzie ogólnie spożywano ich mało, zawały serca były rzadkością.
Na czym polega dieta śródziemnomorska?
Jak podkreśla mgr inż. Aleksandra Cichocka, dietetyk z Instytutu Żywności i Żywienia: „Dieta śródziemnomorska charakteryzuje się przede wszystkim ograniczeniem spożycia tłuszczów zwierzęcych (poza tymi z ryb) i zastępowanie ich olejami roślinnymi. W Polsce głównym ich przedstawicielem jest olej rzepakowy, ale wartościowe są także inne oleje np. olej lniany, sojowy, słonecznikowy i oczywiście oliwa z oliwek. Ponadto, istotnym źródłem zdrowych tłuszczów (omega-3) są tłuste ryby morskie. W diecie śródziemnomorskiej tłuszcze zwierzęce są bardzo ograniczone, dlatego najlepiej zrezygnować z masła, smalcu, słoniny, a z produktów mięsnych i mlecznych wybierać te, które zawierają mało tłuszczu.. Ten sposób żywienia zakłada również spożycie dużej ilości warzyw, w tym strączkowych, codziennie owoców, preferowanie pełnoziarnistych produktów zbożowych, włączanie do diety jogurtów, orzechów i ziół. Ponadto, jadłospis zawiera tylko niewielką ilość mięsa, cukru, słodyczy oraz jajek.” Dodatkowo, osoby, które chcą stosować dietę śródziemnomorską, a już mają hipercholesterolemię (podwyższony cholesterol we krwi) do smarowania pieczywa mogą używać tzw. margaryn funkcjonalnych. Są to produkty, które skutecznie obniżają stężenie cholesterolu we krwi, przez co realnie zmniejsza się ryzyko zapadalności na choroby układu krążenia (np. miażdżycę).
Badanie Siedmiu Krajów udowodniło, że dieta śródziemnomorska stała się symbolem zdrowia i stanowi skuteczną metodę zmniejszania ryzyka zawałów serca oraz umieralności z ich powodu, dlatego osobom, które szukają najlepszej diety dla serca, zaleca się na stałe wdrożyć jej zasady.