
Prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz
Kierownik III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WL WUM
Incydentów sercowo-naczyniowych można uniknąć, stosując się do kilku podstawowych zasad. Dowiedz się, co możesz zrobić, aby zadbać o układ krążenia.
Co odpowiada za prawidłowe krążenie krwi?
Fizjologia układu krążenia to bardzo skomplikowany mechanizm. O jego sprawnym funkcjonowaniu decydują nie tylko serce i naczynia krwionośne, które dzielą się na układ tętniczy i żylny, ale też inne czynniki, takie jak na przykład wysokość ciśnienia, układ hormonalny, mózg, nerki, wątroba… Mówiąc obrazowo, te wszystkie elementy współgrają jak znakomici muzycy w dobrej orkiestrze.
Co może zwiększać ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar? Kto jest szczególnie narażony?
Czynniki chorób sercowo-naczyniowych możemy podzielić na niemodyfikowalne, jak wiek i płeć (męska), oraz podlegające modyfikacji. Wśród tych drugich kluczowe są: palenie tytoniu, nieprawidłowe stężenia różnych frakcji cholesterolu, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, niektóre ogólnoustrojowe choroby zapalne, otyłość, brak aktywności fizycznej, dysfunkcje snu oraz niewłaściwy model żywienia. Ważne są też czynniki psychoemocjonalne.
Jak można zapobiegać zdarzeniom sercowo-naczyniowym?
Należy leczyć choroby, które wtórnie wywołują powikłania sercowo-naczyniowe. Nie bez znaczenia jest też model stylu życia, uwzględniający cztery podstawowe filary: niepalenie tytoniu, właściwe żywienie, aktywność fizyczną i dbanie o dobrą jakość snu.
Zalecamy szczepienia, między innymi przeciwko RSV, COVID-19 czy pneuomokokom. Zmniejszają one ryzyko zaostrzeń chorób sercowo-naczyniowych.
Kiedy warto zacząć myśleć o profilaktyce układu sercowo-naczyniowego?
Profilaktykę trzeba wdrażać od przedszkola. Najmłodsi są dobrym nośnikiem dla właściwej informacji dla dorosłych: rodziców i dziadków. To, jaką wiedzę włożymy do tornistra dzieciom czy do plecaka młodzieży, zaprocentuje w przyszłości. Uważam, że zasadniczym błędem jest to, że edukacja zdrowotna w szkole nie będzie przedmiotem obowiązkowym. Dzięki niej można by było realizować bardzo pożyteczne społecznie programy edukacyjne.