Atopowe zapalenie skóry to przewlekła, nawrotowa choroba immunologiczna o charakterze ogólnoustrojowym i podłożu genetycznym. Czerwone suche zmiany skórne widoczne są na twarzy, rękach, nogach, czasem obejmują nawet ponad 50 proc. powierzchni skóry¹. A co najgorsze, towarzyszy im uporczywy świąd. Szacuje się, że w krajach wysoko rozwiniętych choroba ta dotyka 15-30 proc. dzieci². U 45 proc. z nich objawy pojawiają się przed szóstym miesiącem życia, a u 50 proc. – do pierwszego roku życia³.

Hubert Godziątkowski

Prezes Zarządu PTCA

Zaostrzony AZS odciska piętno na całym życiu zarówno chorego, jak i całej jego rodziny. Świąd, ból skóry, rozdrapane do krwi rany, frustracja spowodowana ciągle nawracającą chorobą, reżimem pielęgnacyjnym i dietetycznym oraz stygmatyzacja to codzienność dorosłych i małych atopików. Dzieci już od najmłodszych lat zmuszane są do rezygnacji z wielu aspektów życia społecznego. W efekcie przykrych doświadczeń ze strony zarówno rówieśników, jak i dorosłych izolują się, tracą poczucie własnej wartości, wpadają w depresję.

W rozwoju atopowego zapalenia skóry istotny udział ma zapalenie typu 2. Ten typ zapalenia charakteryzuje się nadmierną aktywnością układu odpornościowego, co prowadzi do uwalniania mediatorów zapalnych i objawia się występowaniem chorób o podłożu atopowym.

Układ odpornościowy ma za zadanie chronić organizm przed chorobotwórczymi wirusami, bakteriami, grzybami czy pasożytami. U pacjentów z AZS układ odpornościowy charakteryzuje się zbyt wysoką reaktywnością na czynniki, które błędnie interpretuje jako zagrożenie: np. kurz, sierść lub ślina zwierząt, pyłki roślin lub niektóre pokarmy, i dlatego osoby z atopowym zapaleniem skóry doświadczają przewlekłych objawów zapalenia.

Najnowsze doniesienia medyczne wskazują, że patomechanizm zapalenia typu 2 wywołuje nie tylko AZS, ale też i inne, na pozór niepowiązane choroby: astmę, świerzbiączkę guzkową, eozynofilowe zapalenie przełyku oraz przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa (PZZPzPN).

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa to choroba często bagatelizowana, choć cierpi na nią ok. 4 procent populacji⁴, a ciężki przebieg choroby stwierdza się u ponad 17 tys. chorych. Wbrew obiegowej opinii to poważna jednostka chorobowa, która w dużym stopniu upośledza jakość życia pacjentów, powodując m.in. trudności w oddychaniu, bezdech, zaburzenia snu czy utratę węchu. Ciągły ból głowy i uczucie napięcia oraz stale nawracający charakter choroby prowadzą do wyczerpania emocjonalnego i frustracji. Konieczność hospitalizacji i zwolnień lekarskich związanych z leczeniem i rekonwalescencją po zabiegach usunięcia polipów, jak również sama choroba znacząco ograniczają aktywność zawodową i społeczną chorych, prowadząc stopniowo do depresji i ich wykluczenia z życia społecznego.

W przebiegu PZZPzPN może też dojść do rozwoju poważnych powikłań, takich jak zapalenie tkanek miękkich oczodołu, którego konsekwencją może być utrata wzroku bądź zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i tkanek mózgowia.

Wyniki badań naukowych nad mechanizmem zapalenia typu 2 otwierają nowe perspektywy terapeutyczne. Zdaniem naukowców terapia biologiczna, precyzyjnie ukierunkowana na kluczowe elementy szlaku zapalenia typu 2 może być skuteczna i w atopowym zapaleniu skóry, i w PZZPzPN, i w innych chorobach o tym samym podłożu zapalnym.

Polscy pacjenci z AZS powyżej 6. roku życia mogą korzystać z refundowanej terapii biologicznej, wciąż jednak istnieje w naszym kraju duża niezaspokojona potrzeba łatwiejszego dostępu do takiego leczenia dla ludzi z ciężkimi nawrotami PZZPzPN oraz dla najmłodszych dzieci (6. miesiąc – 6. rok życia). Wizja refundowanego leczenia biologicznego to dla nich i dla ich najbliższych nadzieja na godne, dobre życie.