Nieprawidłowe reakcje na składniki pokarmowe były opisywane już w czasach starożytnych, i tak stwierdzenie Lukrecjusza „co dla jednego pokarmem, to dla drugiego trucizną” jest aktualne do dziś.
Dr hab. n. med. Aneta Krogulska
Prof. UMK, Kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Alergologii i Gastroenterologii CM UMK
Obecnie stale wzrasta liczba osób cierpiących z powodu różnych dolegliwości wiązanych ze spożywaniem pokarmów. Najlepszym tego dowodem są badania ankietowe, z których wynika, że ok. 30 proc. badanych tłumaczy je występowaniem alergii na pokarmy. W rzeczywistości przyczyny złego tolerowania pokarmów mogą być bardzo różnorodne. Każda niepożądana reakcja po spożyciu pokarmu jest określana mianem nadwrażliwości pokarmowej. Gdy u jej podłoża leżą mechanizmy immunologiczne mówimy o alergii pokarmowej, natomiast w pozostałych przypadkach o nietolerancji pokarmowej.
Jakie produkty wywołują nieprawidłową reakcję organizmu?
Każdy pokarm może wywołać alergię, ale do najważniejszych, odpowiedzialnych za występowanie ponad 90 proc. wszystkich reakcji alergicznych na pokarmy należą: mleko krowie, jaja kurze, orzeszki ziemne, orzechy drzew, mąka pszenna, soja, ryby, skorupiaki.
Oprócz alergii, mąka pszenna może stanowić przyczynę celiakii, jak również nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten. Celiakia to choroba o podłożu immunologicznym, spowodowana przez gluten (frakcję białek obecnych w nasionach pszenicy, żyta, jęczmienia i hybryd zbóż, np. pszenżyta), występująca u osób z predyspozycją genetyczną.
Prawidłowa dieta
Leczenie nadwrażliwości na pokarmy polega przede wszystkim na wyeliminowaniu szkodliwego alergenu z diety. W przypadku celiakii należy przez całe życie stosować dietę bezglutenową polegającą na wyeliminowaniu wszystkich produktów zawierających pszenicę, żyto, jęczmień i owies, takich jak: bułki, chleb zwykły, chleb razowy, pieczywo chrupkie, zwykłe makarony, kasza manna, jęczmienna, owsiana, pęczak, płatki owsiane, ciasta, herbatniki i słodycze zawierające gluten.
Warto podkreślić konieczność czytania etykiet, bowiem gluten mogą zawierać np. wędliny, a napoje słód jęczmienny. Za bezglutenowe uznaje się produkty oznaczone znakiem Przekreślonego Kłosa.
Więcej na temat różnic pomiędzy alergią, nietolerancją pokarmową, a celiakią oraz diecie bezglutenowej – znajdziesz w poniższym artykule: alergia-nietolerancja-a-moze-celiakia.