Inteligentny oddech

Inteligentny oddech jest miarą naszego zdrowia. Co jednak oznacza bycie zdrowym? Zdrowie – stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby. Niektóre definicje zdrowia obejmują wymiar duchowy, który można rozumieć jako życie zgodne z własnymi głębokimi wartościami. Rozwój inteligencji oddechowej służy w każdym wymiarze budowania zdrowia, jak również ma swoje funkcje lecznicze.

Michał Godlewski

Breathworker, trener biznesu, coach

Przeciętnie bierzemy 20 000 oddechów dziennie, co oznacza, że 100 metrów kwadratowych naszych płuc wystawione jest na działanie 8000 litrów powietrza – krew przenosi tlen do komórek naszego ciała. W drodze powrotnej z komórek krew niesie 70 proc. końcowych produktów przemiany materii, by wyeliminować je przez płuca (C. Dowling „Rebirthing and Breathwork”). Oddech rewitalizuje, detoksyfikuje i dodaje nam energii.

Zmiany tempa i głębokości oddychania wywołują zmiany w jakości i rodzaju peptydów uwalnianych z rdzenia mózgu (endorfin, naturalnych opioidów oraz innych rodzajów substancji znoszących ból – dzięki temu możemy osiągnąć jego szybkie zmniejszenie [Candace Pert, Molecules of Emotion]).

Wpływ oddechu na nasze życie

Zmiana rytmu i głębokości oddechu potrafi przełączyć funkcjonowanie systemu nerwowego ze stanu pobudzenia na stan relaksu i regeneracji. Badania fal mózgowych osób w treningu oddechu wskazują, że osiągają oni stan głębokiej koncentracji, który właściwy jest praktykom medytacyjnym. Dzięki głębokiej koncentracji wzmacniamy system nerwowy, a to pozwala nam twórczo zareagować na podstawie naszych uczuć. Te same bodźce nie powodują już naszych nawykowych wzbudzeń emocjonalnych.

Zazwyczaj bodźce zewnętrzne (ludzkie zachowanie, sytuacje) wzbudzają nasze reakcje emocjonalne, które prowadzą do konkretnych zachowań. Zachowania te prowadzą do rezultatów. Suma tych rezultatów decyduje o kształcie naszego życia. Świadomość i kontrola oddechu pozwala przerwać łańcuch przyczynowo skutkowy. Umiemy rozpoznać i wyrazić emocje lub odczytać ich komunikat bez konieczności rozładowania ich w działaniu. Jesteśmy w stanie zachować się zgodne z tym, czego chcemy, z tym, co w nas głębsze niż tylko pobudzenie emocjonalne. To daje nam wolność emocjonalną i godność, a także zmienia bieg naszego życia.

Oddech a długość związku

Badania dr J. Gottmana, które zostały przeprowadzone w ciągu 35 lat na 3000 par wskazują, że wzorce zachowań pary pozwalają przewidzieć z dokładnością pomiędzy 85-94 proc. czy para zostanie ze sobą. Jednym z zachowań par, które utrzymują długoterminowe relacje, jest spontaniczne synchronizowanie rytmu oddychania. Jest ono przejawem głębokiego dostrojenia. Oddech jest sposobem doświadczania bliskości i tworzenia relacyjnego dobrostanu.

Świadome oddychanie

Inteligencja oddechowa – nasza zdolność adekwatnego adaptowania rytmu oddychania do sytuacji, zdolność do regulacji stresu, nastroju i poziomu energii, nasza świadomość emocjonalna i zdolność do bliskości, nasza zdolność do uzyskiwania klarownego umysłu i wglądu, a także życie w bliskości z naszymi głębokimi wartościami – podlega treningowi. Jak każdy trening, trening oddechu ma swoje wyzwania. Wymaga praktyki, a czasem przekroczenia strefy komfortu. Jednocześnie jest przyjemny, a korzyści pojawiają się szybko. Zostawię nam pytanie: jak wyglądałoby nasze życie, gdybyśmy w mistrzowski sposób rozwinęli naszą inteligencję oddechową?

Lek. Anna Długosz

Dr hab. n. med. Katarzyna Grzela

Częste infekcje układu oddechowego u dzieci to powszechny problem, najczęściej o łagodnym i przejściowym charakterze, którego znaczenie zmniejsza się wraz z rozwojem dziecka i dojrzewaniem jego układu odpornościowego.

Infekcje dróg oddechowych to najczęściej występujące choroby u dzieci oraz jeden z głównych powodów wizyt u lekarza. Dotyczą przede wszystkim dzieci młodszych i zazwyczaj są to łagodne, samoograniczające się choroby górnych dróg oddechowych – zapalenia gardła, jamy nosowej i zatok obocznych nosa, krtani i uszu. Częstość występowania infekcji dróg oddechowych jest zmienna z nasileniem w okresie jesienno-zimowym. Chociaż należy pamiętać, że infekcje mogą występować o każdej porze roku. Mogą wystąpić także zakażenia dolnych dróg oddechowych, zwykle o cięższym przebiegu lub zakażenia nawrotowe.

Częstość infekcji dróg oddechowych

Częstość infekcji jest różna i zależy od wieku dziecka. Najczęściej ulega zmniejszeniu wraz z rozwojem i dorastaniem dziecka oraz dojrzewaniem układu immunologicznego. Dzieci poniżej 1 roku życia chorują średnio 6 razy na rok, dzieci przedszkolne 3-4/rok, podczas gdy u nastolatków obserwuje się już tylko 2.5 zakażeń w ciągu roku⁽²⁾. Z danych z literatury wynika, że ponad 10 proc. pacjentów może mieć nawet więcej niż 10 infekcji rocznie⁽³⁾. Oprócz częstości zachorowań problem stanowi również nawrotowość infekcji. Szacuje się, że w krajach rozwiniętych problem ten dotyczy nawet 25 proc. niemowląt i 18 proc. dzieci w wieku 1-4 lat⁽⁴⁾. Uznaje się, że co najmniej 3 udokumentowane infekcje w ciągu roku takie jak zapalenie oskrzeli, oskrzelików lub płuc można nazwać nawracającymi infekcjami dolnych dróg oddechowych, które wymagają dalszej diagnostyki⁽⁵⁾.

Układ immunologiczny

W okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym występuje niedojrzałość układu odpornościowego. Wynika to z faktu, że poszczególne mechanizmy odpornościowe rozwijają się w różnym czasie. U dzieci produkcja immunoglobulin rozpoczyna się po urodzeniu osiągając stężenie zbliżone do stężenia u dorosłych osiągnąć dopiero około 7 roku życia. Ponadto w okresie wczesnodziecięcym obserwowana jest także mniejsza zdolność do produkcji swoistych przeciwciał, brak skutecznego wytwarzania przeciwciał przeciwko antygenom polisacharydowym oraz niedojrzałość mechanizmów komórkowych i odpowiedzi nieswoistej ^(12,13). Mechanizmy te dojrzewają w pełni około 5-6 roku życia⁽⁶⁾. Wszystkie te czynniki zwiększają podatność małych dzieci na infekcje układu oddechowego.

Postępowanie w przypadku nawracających infekcji układu oddechowego

U dzieci z nawracającymi infekcjami postępowanie zależy od ustalonego rozpoznania. W grupie pacjentów, u których wykluczono inne stany chorobowe sprzyjające nawracaniu zakażeń, rodzice powinni być poinformowani o łagodności i przejściowym charakterze tego stanu.

Kluczowe znaczenie ma postępowanie profilaktyczne poprzez eliminację czynników środowiskowych.

U części dzieci warto rozważyć odroczenie kolektywizacji (żłobek, przedszkole) lub wybranie placówki z jak najmniejszą ilością dzieci, z dobrymi warunkami lokalowymi, w nowoczesnych budynkach, z prawidłowo przeszkolonym personelem⁽¹⁹⁾.

Ważna jest edukacja rodziców na temat prawidłowej diety dziecka, w tym suplementacji witaminy D3⁽²⁰⁾.

² Manto AS. Epidemiology of viral respiratory infections. Am J Med 2002; 112: 4S-12S
³ Chonmaitree T, Revai K, Grady JJ. Viral upper respiratory tract infection and otitis media complication in young children. Clin Infect Dis 2008; 46:815–23.
⁴ Bellanti JA. Recurrent respiratory tract infections in paediatric patients. Drugs 1997; Suppl 1: 1-4
⁵ Benedictis F, Bush A, Recurrent lower respiratory tract infections in children, BMJ 2018: 362
⁶ Schaad UB, Esposito S, Razi CH, Diagnosis and Management of Recurrent Respiratory Tract Infections in Children: A Practical Guide. Arch Pediatr Infect Dis. 2016
¹² Palfi M, Hilden JO, Gottvall T, Selbing A. Placental transport of maternal immunoglobulin G in pragnancies at risk of Rh (D) hemolytic disease of the newborn. Am J Reprod Immunol 1998; 39: 323-328
¹³ Yeung CY, Hobbs JR. Serum-gamma-G-globulin levels in normal premature, post-mature, and „small-for-dates” newborn babies. Lancet 1968; 1: 1167-1170
¹⁹de Martino M, Ballotti S. The child with recurrent respiratory infections: normal or not? Pediatr Allergy Immunol 2007: 18 (Suppl. 18): 13–18.
²⁰ Martineau A, Jolliffe D, Hooper R. Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. BMJ 2017;356: i6583.