Skip to main content
Home » Zdrowy oddech » Nowy rok bez papierosa?
Zdrowy oddech

Nowy rok bez papierosa?

Szacowany czas czytania: 3 minuty

Uzależnienie od palenia tytoniu to przewlekła choroba, której leczenie bywa trudne. Rzucaniu palenia mogą towarzyszyć objawy odstawienia czy głód nikotynowy. Wiele prób kończy się niepowodzeniem. Jedną z rekomendowanych metod wspierających proces leczenia uzależnienia jest nikotynowa terapia zastępcza (NTZ)1.


– Obecnie nie mamy wątpliwości, że zespół uzależnienia od tytoniu jest chorobą przewlekłą o nawrotowym charakterze, a w dodatku trudną do leczenia i śmiertelną. Ponad połowa palaczy umiera z powodu chorób odtytoniowych2 – mówił w nagraniu dla Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego prof. Piotr Jankowski.

Większość osób o wysokim stopniu uzależnienia nie zaprzestaje palenia samodzielnie2 – dodał.

W 2022 roku WHO opublikowała wytyczne dotyczące leczenia uzależnienia od nikotyny. Na pierwszym miejscu znalazła się NTZ – farmakologiczna metoda polegająca na dostarczaniu do organizmu odpowiednio dobranych dawek nikotyny w różnych formach, w jej ramach dostępne są: plastry, tabletki, gumy do żucia, spraye.3

– NTZ zwiększa szanse na trwałe zaprzestanie palenia o kilkadziesiąt procent. Warto sięgać po narzędzia o udowodnionej skuteczności, którymi dysponuje współczesna medycyna4 – podkreślał prof. Jankowski.

Produkty NTZ sprawdzają się w łagodzeniu objawów odstawienia: problemów z koncentracją, snem, niekontrolowanym łaknieniem, drażliwością, obniżonym nastrojem, niepokojem.3

Co ważne, NTZ „wybacza” potknięcia, jakie zdarzają się palaczom w procesie leczenia uzależnienia. Jeśli ktoś w chwili słabości sięgnie po tradycyjnego papierosa, to takie zdarzenie nie oznacza konieczności przerwania leczenia. Produkty NTZ są dostępne bez recepty w aptekach. Coraz więcej placówek oferuje także Poradę Farmaceutyczną, w ramach której można omówić dobór preparatu, dawkowanie oraz spojrzeć na proces rzucania palenia w szerszym kontekście zdrowia. Dodatkowego wsparcia warto szukać również w POZ.1

Historie osób, którym udało się zerwać z nałogiem, pokazują, jak bardzo zmienia się jakość życia i poczucie wolności. Przykładem jest aktorka Aneta Zając, która podkreśla, że jednym z największych zaskoczeń po rzuceniu palenia okazała się dla niej ogromna ilość odzyskanego czasu. Zauważyła, że przerwy, które wcześniej poświęcała na papierosy, w skali miesięcy i lat składały się na dziesiątki dni. Dziś to właśnie świadomość, jak wiele chwil udało jej się odzyskać i jak inaczej może teraz wykorzystać ten czas, jest dla niej najważniejszą motywacją do trwania w decyzji o niepaleniu.5


1 https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4542051/
2 https://www.facebook.com/watch/?v=583593350223331
3 https://nil.org.pl/uploaded_files/art_1653901298_wytyczne-zun.pdf
4 https://www.termedia.pl/poz/Palenie-tytoniu-jest-choroba-przewlekla-o-nawrotowym-charakterze,48578.html
5 https://www.fakt.pl/plotki/aneta-zajac-rzucila-palenie-5-lat-temu-wyznanie-gwiazdy-pierwszej-milosci/5mgw9wx

PL-NIC-2025-280599

Next article
Home » Zdrowy oddech » Nowy rok bez papierosa?
zdrowy oddech

Przewlekła obturacyjna choroba płuc – co należy o niej wiedzieć?

Dr hab. n. med. Maciej Kupczyk

Profesor UM, Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest niezwykle niebezpieczną chorobą, szczególnie w dobie pandemii. Możemy ją jednak skutecznie zatrzymać z pomocą leków, ale i wsparcia bliskich.

Jak przedstawia się epidemiologia POChP? Jakie są stopnie zaawansowania tej choroby?

Przewlekła obturacyjna choroba płuc to jedna z najczęstszych przewlekłych chorób układu oddechowego u osób dorosłych. Epidemiologię szacuje się na ok. 10 procent populacji po 40. roku życia w Polsce. Należy zwrócić uwagę, że częstość występowania tej jednostki chorobowej rośnie nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Jest to związane głównie z nałogiem palenia tytoniu.

Przy rozpoznaniu POChP oceniamy stopie zaawansowania choroby. Bierzemy pod uwagę nasilenie objawów, ale również częstość występowania zaostrzeń. Monitorując parametry wydolności układu oddechowego, także mamy możliwość oceny zaawansowania uszkodzenia dróg oddechowych u naszych pacjentów. 

Jak wygląda zaostrzenie w POChP? Jakie są czynniki wpływające na rozwój i progresję POChP?

Zaostrzenie POChP można porównać do zawału mięśnia sercowego w chorobie wieńcowej. Jest to nagłe, ostre pogorszenie stanu pacjenta. Objawia się poprzez nasilenie duszności, kaszlu, odkrztuszania wydzieliny z dróg oddechowych. Pacjent nie może wtedy spać, wykonywać najprostszych czynności. Najczęstsze przyczyny, które indukują zaostrzenie POChP to infekcje wirusowe i bakteryjne oraz narażenie na zanieczyszczenie powietrza, np. smog. Zaostrzenia mogą pojawić się również przy nagłym odstawieniu leków. 

Jaka jest rola przestrzegania zaleceń lekarskich w przebiegu leczenia POChP?

Przestrzeganie zaleceń lekarskich to bardzo ważny aspekt w terapii. Widzimy to we wszystkich chorobach przewlekłych. Systematyczne przyjmowanie leków zmniejsza nasilenie objawów u pacjenta i poprawia jakość życia. Zmniejsza także ryzyko występowania zaostrzeń. W dłuższej perspektywie ułatwia nam to opanowanie choroby i stałą kontrolę nad nią. 

Jak wygląda postępowanie terapeutyczne w POChP? Czy z POChP można się wyleczyć?

Głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest palenie papierosów. Dotyczy to ponad 95 proc. pacjentów z POChP. Dlatego pierwszym krokiem w postępowaniu terapeutycznym jest rzucenie palenia. To bardzo ważne, ponieważ wiele badań dowodzi, że jest to najskuteczniejsza forma zahamowania postępu choroby. Zachęcamy chorych do szczepień – przeciwko grypie, pneumokokom, COVID-19 itp. Należy wprowadzić także rehabilitację oddechową. Oczywiście podstawą terapii jest systematyczne przyjmowanie leków. Kluczowe zmiany w tej jednostce chorobowej to obturacja, czyli zwężenie światła dróg oddechowych, dlatego stosowane są głównie leki rozkurczające oskrzela.

Jeśli choroba znacznie się rozwinie, to zmiany, do których dojdzie w drogach oddechowych, zdaniem wielu specjalistów są nieodwracalne. Warto jednak dążyć do wczesnego rozpoznania i wdrożenia odpowiedniego leczenia.  Aby osiągnąć jak najlepsze wyniki i zatrzymać chorobę na jak najwcześniejszym etapie warto w pierwszej kolejności myśleć o rzuceniu palenia.

Jaki jest sposób podania leków?

Są to leki wziewne, ponieważ tym sposobem podajemy najmniejszą dawkę substancji, która dociera bezpośrednio do dróg oddechowych. Dzięki temu możemy zminimalizować praktycznie do zera ryzyko wystąpienia skutków ubocznych. Nowoczesne terapie wziewne POChP są obecnie bardzo bezpieczne i skuteczne

COVID-19 – jakie są rekomendacje dla chorych na POChP w dobie pandemii?

Niestety palenie tytoniu i rozwój POChP to czynniki sprzyjające ciężkiemu przebiegowi zakażenia COVID-19. Wzrasta ryzyko konieczności hospitalizacji, intubacji, a nawet zgonu. By tego uniknąć, specjaliści gorąco zachęcają do szczepienia przeciw COVID-19. Pozostałe zalecenia dotyczą zachowań pacjenta, czyli kontynuacji terapii, regularnego przyjmowania leków. Są to niezwykle bezpieczne leki i w żaden sposób nie zwiększają ryzyka zakażania wirusem SARS-COV-2. Chorzy na POChP i astmę, gdy są dobrze leczeni i systematycznie przyjmują leki, mają generalnie mniejsze ryzyko zaostrzenia, w tym postaci wywołanych przez wirusy. Oczywiście pacjenci z POChP muszą stosować się także do reguł, które dotyczą ogółu populacji, jak zachowanie dystansu, mycie rąk i noszenie maseczek.

Czy i w jakim stopniu bliscy mogą pomóc w leczeniu?

Wsparcie bliskich pacjenta chorego na POChP jest niezwykle ważne. Warto podkreślić, że rodzina naprawdę może pomóc w rzuceniu palenia. Podobnie, jeśli chodzi o samą opiekę nad pacjentem z rozwiniętym POChP. Rodzina może wspierać systematyczną terapię i aktywizację chorego. Chodzi przede wszystkim o zachęcanie do umiarkowanej aktywności fizycznej, np. regularnych spacerów.

Next article