Alergia to jedna z najczęstszych chorób XXI wieku, dotykająca coraz większą liczbę ludzi na całym świecie. Choć w większości nie jest to schorzenie zagrażające życiu, może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie i komfort.
Dr n. med. Mirosława Gałęcka
Lekarka internistka o holistycznym podejściu do zdrowia, wieloletnia ekspertka w prowadzeniu terapii probiotycznej, w 2006 r. założyła Instytut Mikroekologii w Poznaniu
Dlaczego chorujemy na alergie?
Podstawowym mechanizmem alergii jest nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego. Istnieją dwa główne rodzaje alergii: alergie natychmiastowe i opóźnione. W przypadku alergii natychmiastowych organizm reaguje na alergen natychmiast po kontakcie z nim – w ciągu kilku sekund lub minut. Prowadzi to do uwalniania substancji chemicznych, takich jak histamina i wystąpienia charakterystycznych objawów alergii, np. wysypki, świądu czy kataru. Natomiast alergie opóźnione powodują różnorodne dolegliwości – od jelitowych, przez skórne, aż do migren, które występują po dłuższym czasie od kontaktu z alergenem – od kilku do nawet 72 godzin. Są one wynikiem aktywacji komórek immunologicznych, prowadzących do przewlekłego stanu zapalnego w organizmie, często spotykanego w przypadku alergicznych chorób skóry, takich jak atopowe zapalenie skóry (AZS).
Przyczyny występowania alergii mogą być złożone i zależą od wielu czynników, w tym genetycznych, środowiskowych i immunologicznych. Kilka głównych przyczyn występowania alergii to: predyspozycje genetyczne, czynniki środowiskowe, zaburzenia immunologiczne, zaburzenia mikrobioty jelitowej.
Jakie znaczenie ma mikrobiota jelit w chorobach alergicznych i autoimmunologicznych?
Mikrobiota jelitowa ma znaczący wpływ na rozwój i regulację układu odpornościowego związanego z reakcjami alergicznymi. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami, kontakt z różnymi mikroorganizmami w okresie pierwszych 1000 dni życia odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu układu immunologicznego i może wpłynąć na ryzyko alergii w późniejszym życiu. Zaburzenia mikrobioty jelitowej w okresie wczesnego dzieciństwa mogą przyczynić się do nadwrażliwości immunologicznej i zwiększonego ryzyka rozwoju alergii. Obserwacje dotyczące wpływu mikrobioty na autoimmunologię i alergie otwierają nowe perspektywy terapeutyczne. Coraz więcej badań skupia się na roli modyfikacji mikrobioty w celu regulacji odpowiedzi immunologicznej. Pojawiają się terapie probiotyczne mające na celu wspomóc równowagę mikrobioty jelitowej. Suplementacja odpowiednich szczepów bakterii probiotycznych może stać się przyszłością profilaktyki i leczenia chorób zarówno autoimmunologicznych, jak i alergii.
Dlaczego alergików dotykają problemy jelitowe?
Problemy jelitowe często towarzyszą alergikom z kilku powiązanych ze sobą powodów:
• zaburzenia mikrobioty jelitowej: alergie mogą być związane z dysbiozą, czyli zaburzeniem równowagi mikroorganizmów w jelitach; zmiany w mikrobiocie jelitowej mogą prowadzić do wzmożonej reaktywności immunologicznej, co z kolei może prowadzić do stanów zapalnych i problemów jelitowych, takich jak biegunka, wzdęcia czy bóle brzucha;
• reakcje krzyżowe: niektórzy alergicy mogą doświadczać reakcji krzyżowych, co oznacza, że jeden alergen może wywołać reakcję alergiczną na zupełnie inny alergen, np. pyłek brzozy może krzyżować z jabłkiem, a więc zjedzenie tego owocu może prowadzić do problemów jelitowych, takich jak biegunka czy bóle brzucha;
• stres i emocje: stres może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego poprzez zwiększenie produkcji kwasu żołądkowego i zmianę perystaltyki jelitowej, co może prowadzić do problemów jelitowych.
Jak minimalizować objawy alergii, poprawić kondycję i komfort życia?
Alergia może być uciążliwą dolegliwością, ale odpowiednie wsparcie, diagnostyka i leczenie mogą znacząco poprawić komfort życia osób dotkniętych tą chorobą. Warto zwracać uwagę na wsparcie mikrobioty jelitowej – zdrową dietą bogatą w prebiotyki i naturalnie występujące bakterie probiotyczne, indywidualnie dopasowaną probiotykoterapią, umiarkowaną aktywnością fizyczną, troską o odpoczynek i sen oraz równowagę emocjonalną. Warto korzystać z pomocy specjalistów, aby efektywnie zarządzać alergią i cieszyć się lepszym samopoczuciem.
Bibliografia: • Bach, J. F. (2002). The effect of infections on susceptibility to autoimmune and allergic diseases. New England Journal of Medicine, 347(12), 911-920. • Akdis, M., Aab, A., Altunbulakli, C., Azkur, K., Costa, R. A., Crameri, R., … & Duan, S. (2019). Interleukins (from IL-1 to IL-38), interferons, transforming growth factor β, and TNF-α: Receptors, functions, and roles in diseases. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 138(4), 984-1010. • Belkaid, Y., & Hand, T. W. (2014). Role of the microbiota in immunity and inflammat ion. Cell, 157(1), 121-141. • Rey, A., Chełmińska, M. (2019). Ogólne zasady postępowania w chorobach alergicznych w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej, 170-175.