Prof. dr. hab. n. med. Robert Flisiak
Prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych
Wirus HCV wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu C (tzw. WZW C). Niestety, większość chorych nie wie o zakażeniu, co uniemożliwia wdrożenie skutecznej terapii.
Dlaczego wirus HCV jest dla nas groźny?
Do tej pory nie udało się opracować przeciw niemu szczepionki, jednak dostępne jest leczenie, które skutecznie go zwalcza. Istotnym problemem zakażenia HCV jest to, że przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo, a trzeba wiedzieć, że nieleczone WZW C może prowadzić do marskości lub raka wątroby.
Ilu Polaków dotyczy zakażenie? Jak wygląda Polska vs. skala problemu w Europie i na świecie?
W ostatnich kilkunastu latach polskie towarzystwa naukowe prowadziły badania, które pozwoliły ostatecznie oszacować aktualną liczbę zakażonych. Stwierdzono, że zakażonych w Polsce jest 150 tys. osób, co w porównaniu z innymi krajami w Europie i na świecie sprawia, że mamy stosunkowo niską częstość występowania zakażenia. Problemem jest jednak to, że aż 86 proc. z tej grupy Polaków nie wie o zakażeniu.
Kto jest w grupie podwyższonego ryzyka?
W ostatnim czasie nie tylko u nas, ale i w wielu innych krajach zrezygnowano z selekcjonowania grup wysokiego ryzyka, gdyż zakażenie jest na tyle powszechne, że wydzielenie tych osób jest nieuzasadnione i nie prowadzi do jego eliminacji.
W jaki sposób dochodzi do zakażenia wirusem HCV? Jak możemy się chronić przed zakażeniem?
Jest to zakażenie, do którego dochodzi w wyniku kontaktu z przedmiotami zanieczyszczonymi krwią zakażonej osoby. W praktyce oznacza to, że może do niego dojść podczas wykonywania zabiegów medycznych, a także w miejscach, gdzie nie przestrzega się zasad sterylizacji instrumentów, co obejmuje placówki medyczne ale także m.in. salony kosmetyczne, gabinety stomatologiczne oraz salony tatuażu. Istotne jest zatem, by ograniczać sytuacje, które zwiększają ryzyko zakażenia, a także wybierać tylko te miejsca, które gwarantują przestrzeganie procedur bezpieczeństwa.
Jak diagnozuje się zakażenie wirusem HCV?
Pierwszym krokiem jest wykrycie przeciwciał anty-HCV we krwi pacjenta. W ostatnich latach świetnie sprawdzają się szybkie testy, które mają wysoką czułość, swoistość i pozwalają na wykrywanie przeciwciał w ciągu 10-20 minut. Przy czym obecność przeciwciał nie oznacza aktywnego zakażenia, a jedynie to, że osoba miała kontakt z wirusem HCV (mniej więcej połowa spośród osób, które ma wykryte przeciwciała, nie ma aktywnej choroby). Aby stwierdzić, czy osoba jest chora, należy wykonać badanie materiału genetycznego wirusa, czyli HCV RNA, które może zlecić lekarz pierwszego kontaktu.
Kto powinien wykonać badanie na obecność HCV?
Tak jak wspomniałem, objawy WZW C pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium choroby, a dzięki szybkiemu i mało uciążliwemu badaniu, możemy dowiedzieć się o zakażeniu i skutecznie je leczyć. Dlatego też badanie w kierunku zakażenia wirusem HCV przynajmniej raz w życiu powinien wykonać każdy, a potem powtórnie zawsze, gdy miały miejsce sytuacje narażające na zakażenie.
Czy HCV można dzisiaj wyleczyć?
Ujawnienie zakażenia daje szanse na wdrożenie leczenia, które zwykle trwa 2-3 miesiące, nie powoduje działań niepożądanych i co najważniejsze – praktycznie w 100 proc. prowadzi do wyleczenia.
