Marian Ferenc
Prezes Zarządu Fundacji lub Fundacja Aktywny Senior
Od wielu lat mówi się w przestrzeni publicznej o konieczności edukacji cyfrowej seniorów. Są na to środki publiczne na poziomie krajowym i regionalnym. Mówi się, że barierami są infrastruktura, czyli bezpośredni dostęp do internetu, bariery finansowe takie jak: posiadanie komputera, laptopa, tabletu czy zakup stacjonarnego dostępu do internetu.
Fundacja Aktywny Senior przez ostatnią dekadę zajmowała się szeroko rozminą edukacją aktywizującą seniorów w tym również w obszarze edukacji cyfrowej. W tym czasie zmieniał się i zmienił ten otaczający nas „świat cyfrowy”, który wymaga aktualnie innego spojrzenia w pryzmacie osób późnej dorosłości jak w andragogice określa się wiek senioralny. Za tymi zmianami powinni naszym zdaniem podążać aktualni seniorzy i ci, którzy „wchodzą” w tę sferę społeczną. Ponadto zauważa się, że bez względu na wiek, wszystkie osoby posiadają telefon komórkowy, smartfon i jak widać sprawnie go obsługują. Można zaryzykować stwierdzenie, że to jest dzisiejszą normą cywilizacyjną. Szczególne zmiany nastąpiły w dostępie do internetu. Dzisiaj już każdy operator telefonii komórkowej dostarcza do niego dostęp w oferowanych pakiet usług. Zatem ten czynnik będący jeszcze do niedawna barierą przestał istnieć. To radykalnie zmieniło warunki techniczne i finansowe do korzystania z internetu.
Fundacja widząc te zmiany w otoczeniu postanowiła to zbadać poprzez niewielką ankietę na respondentach – seniorach. Ankiety przeprowadzono na grupie 241 mieszkańców Wrocławia, której dużą częścią były osoby w wieku 68-75 lat. Kobiety stanowiły 3/4 ankietowanych. W szczególności chcieliśmy się dowiedzieć czy ta grupa społeczna odróżnia funkcję telefonu komórkowego od smartfona. A jeśli tak, to czy mają świadomość funkcji, jakie posiada w sobie smarfon.
Ankieta pokazała, że prawie połowa respondentów używa telefonu komórkowego tylko do dzwonienia, wysyłania SMS-ów i robienia zdjęć. Czynności te nie sprawiają ankietowanym problemu, ale pozwalają wnioskować, że seniorzy nie wykorzystują potencjału swoich telefonów. Wymaga to szkoleń w zakresie kształtowania umiejętności posługiwania się smartfonem z uwzględnieniem aplikacji i funkcji, jakie posiadają obecnie laptopy czy komputery.
Z ankiet wynika również, że rachunek bankowy posiada prawie 89 proc. ankietowanych, ale dostęp do rachunku ma tylko niecałe 83 proc., co oznacza, że 1/5 ankietowanych nie ma dostępu za pomocą internetu do swojego rachunku. Prawie 11 proc., czyli niemal 1 na 10 ankietowanych nie ma rachunku bankowego w ogóle.
Wyniki ankiet potwierdzają bowiem, że seniorzy w miarę dobrze i ze zrozumieniem starają się nadążać za zmianami, zaznajomieni są z możliwościami posiadanych smartfonów. Brakuje im jednak pełnej wiedzy do korzystania z ich wszystkich funkcji, szczególnie w połączeniu z internetem, który już dzisiaj jest nierozłącznym elementem powszechnie znanego „telefonu komórkowego”. Jak widać, seniorzy sami z siebie dostosowali się i dostosowują się do zamieniającej się technologii, jednak ciągle potrzebują wsparcia w postaci szkoleń, ale już nie na komputerach czy laptopach a naszym zdaniem wyłącznie na smartfonach.
Końcowym wnioskiem jest to, aby wspierać seniorów w edukacji cyfrowej, ale z dostosowaniem do aktualnych warunków technicznych, którym na dzisiaj jest smartfon. Uważamy, że ważną rzeczą poza znajomością posługiwania się technologią cyfrową jest umiejętność łączenia jej z zachowaniem potrzeb społecznych, zawodowych, życiowych, aby nadążać za dynamiką rzeczywistych zmian w otoczeniu.
