Z uwagi na starzejące się społeczeństwo w organizacjach można spotkać przedstawicieli kilku pokoleń. W dzisiejszych czasach mamy również do czynienia z szeroko rozwiniętą cyfryzacją i digitalizacją. Jak to wszystko pogodzić z punktu widzenia osób starszych?

Pani Krystyno, w dzisiejszych czasach wielu seniorów nadal boi się korzystać z nowoczesnych rozwiązań technologicznych takich jak smartfon, smartwatch czy portale społecznościowe. Jak pani myśli, co jest dla tych osób największą barierą?

To prawda, dla seniorów te wszystkie nowoczesne urządzenia to inny świat. Technologia internetowa rozwija się bardzo szybko i nie jest łatwo za nią nadążyć. Tym niemniej warto zdać sobie sprawę, że wejście do tego nowego świata jest niemalże koniecznością. Wyraźnie pokazał nam to czas pandemii, kiedy wiele spraw można było bezpiecznie załatwić online. Zakupy „pod drzwi”, załatwienie spraw urzędowych (np. wymiana dowodu osobistego), porady medyczne mogą odbywać się w tej chwili przez internet. Tak samo jak bardzo ważne sprawy, typu realizowanie płatności i korzystanie z usług banków, poczty lub kurierów – ta cyfryzacja nie tylko jest konieczna, ale także bardzo wygodna. Dlatego wszelkie bariery, jakie jeszcze posiada pokolenie silver, powinny jak najszybciej zostać zlikwidowane.

Mnie samej już przed laty bardzo trudno było się przestawić, ale zmusiła mnie do tego potrzeba, a także strach przed pozostaniem w tyle, co oznaczałoby dla mnie przyspieszenie starości. Ten lęk tak naprawdę bardzo mi pomógł w tym, aby zacząć korzystać z nowoczesnych technologii (internet, karty płatnicze, nowoczesne telefony itd.). Lęk to jedna z najważniejszych barier starszego pokolenia. Warto go przełamać, bo wszystkie zalety korzystania z nowych technologii znacznie go niwelują.

Moim zdaniem wystarczy tylko trochę cierpliwości, skorzystanie z kursu czy pomoc kogoś młodszego w rodzinie, aby z powodzeniem wejść w ten nowy świat. Nasze lęki są czasem nieuzasadnione, a wyjście ze strefy komfortu bardzo trudne, ale wystarczy je przełamać, aby docenić korzyści. Korzystanie z portali społecznościowych z kolei pozwala na poznawanie ciekawych ludzi czy grup, które mogą być pomocne seniorowi np. w zwalczaniu samotności. Można także w ten sposób rozwijać swoje pasje czy zacząć np. sprzedawać swoje rękodzieło.

Czy pani zdaniem wszechobecna cyfryzacja powinna być traktowana przez seniorów jako bariera czy może możliwość rozwoju?

Moim zdaniem wejścia w ten nowoczesny świat nie należy traktować jako bariery czy trudności, ale jako możliwość rozwoju. Wszechobecna cyfryzacja pozwala szybciej i sprawniej poruszać się po różnych obszarach: np. wsparcia dla seniorów, usług medycznych czy wsparcia psychicznego, co w obecnych czasach jest na wagę złota. Używając nowoczesnych telefonów i laptopów możemy w każdej chwili usłyszeć lub zobaczyć swoją rodzinę, która mieszka w innym mieście bądź kraju. Moim zdaniem korzyści jest tak dużo, że nie ma się co zastanawiać. Myślę tylko, że dość poważną barierą jest koszt takich urządzeń i internetu, na które nie stać wielu emerytów.

Co więcej, cyfryzacja powinna być traktowana również jako konieczność dziejowa. Osoby starsze mają bardzo wiele potrzeb, które można zaspokoić poprzez internet. Począwszy od opieki zdrowotnej (w pewnym zakresie, np. monitoring zdrowia), przez kontakt z lekarzami, wszelakie usługi dostępne online, po korzystanie z internetowych kont bankowych, pomoc psychologiczną, a także kontakt z innymi ludźmi i rozwijanie pasji czy dorabiania w ten sposób do niskich emerytur. Według mnie, ponieważ w Polsce ciągle przybywa osób powyżej 50tki i emerytów i jest to trend wzrostowy, to właśnie państwu powinno zależeć, by przygotować starszych do tej zmiany poprzez np. organizowanie darmowych kursów lub zakup sprzętu. Moim zdaniem to bardzo ważna sprawa, niestety w zbyt małym stopniu zorganizowana. Mam wręcz wrażenie, że to dziedzina wręcz zaniedbana i niedoceniona.

Jak pogodzić różnice międzypokoleniowe w społeczeństwie, na przykład w miejscu pracy?

Uważam, że pogodzenie różnic pokoleniowych buduje się latami. Na zachodzie dostrzeżono i doceniono korzyści z tego płynące dużo wcześniej. Już mieszkając w Niemczech w latach 1989-1993 zauważyłam, że tam jest to temat bardzo ważny. Na własne oczy mogłam przekonać się np. o zatrudnianiu osób po 50. roku życia i organizowaniu im pracy z młodymi ludźmi – tak, aby mogli ich uczyć, a także uczyć się od nich. Wydawało mi się to dziwne w kraju, w którym dzieci dość szybko wychodzą spod opieki rodziców i więzi międzypokoleniowe nie są tak silne jak u nas. Już wtedy doceniono jednak ten model pracy i mam wrażenie, że do dzisiaj tam obowiązuje.

Wsparcie w postaci bezpłatnych kursów, dostarczania nowoczesnego sprzętu dla seniorów też jest tam rozwiązane systemowo, bo system opieki nad seniorami jest bardzo dobrze zorganizowany już nawet na szczeblu wsi (opiekunowie, organizowanie pomocy medycznej, psychologicznej, wycieczek, imprez integracyjnych itd.). Niestety w Polsce te dziedziny są jeszcze bardzo zaniedbane i niedofinansowane. A szkoda, bo znacznie większe doświadczenie życiowe osób starszych byłoby bardzo pomocne dla młodego pokolenia, dlatego celowym byłoby wykorzystanie go. Można by wtedy korzystać z dużo większych zasobów wiedzy i np. przeorganizować firmy, zatrudniając takie osoby zamiast młodych menadżerów z mniejszym doświadczeniem. Na pewno skorzystaliby na tym pracodawcy, jak i przedstawiciele obu pokoleń.

Myślę jednak, że przed nami długa droga, bo jest w tych sprawach zbyt wiele barier do pokonania. I dlatego jak najszybciej powinniśmy o tym pomyśleć. Zmiany pokoleniowe i systemowe nie przychodzą z dnia na dzień, a my jesteśmy już w tym temacie mocno spóźnieni.

Pani Krystyno, jest pani związana od wielu lat z branżą mody. Jakie ma pani uniwersalne rady dla seniorów pod względem ubioru?

Najważniejsza moja rada, to przede wszystkim za wszelka cenę nie zaniedbujmy się. Czyli zwracajmy uwagę na to, w co się ubieramy, a także na higienę własną i ubrań. Dbajmy o dopasowanie ubrań do figury i okoliczności. Nośmy schludne, kolorowe ubrania. Nie postarzajmy się zbytnio, ale także nie róbmy z siebie „dzidzi-piernik”. Nie ubierajmy się w ubrania retro, bo one bardzo postarzają, wyglądają w nich dobrze wyłącznie osoby młode. Najlepiej znaleźć swój indywidualny styl i nie polegać za bardzo na modzie, nowych trendach, bo w ten sposób możemy tylko sobie zaszkodzić. Klasyczne ubrania i dodatki dobrej jakości na pewno będą lepiej wyglądały niż kupione na bazarze ciuchy, na które zazwyczaj mamy tendencję wydawać więcej pieniędzy (chociażby dlatego, że są tanie). Jeśli będziemy dobrze wyglądać, może to także zachęcić młode osoby do kontaktów z nami i to może być pierwszy krok do silniejszych i częstszych związków międzypokoleniowych.

Wszelkie bariery, jakie jeszcze posiada pokolenie silver, powinny jak najszybciej zostać zlikwidowane.