Jerzy Magiera
Autor portalu mojacukrzyca.org, cukrzyca typu 1 od 27 lat, członek honorowy Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
Cukrzyca przybiera na sile. Niestety stale obserwuje się wzrost liczby zachorowań. W Polsce u jednej na cztery osoby powyżej 60. roku życia diagnozuje się cukrzycę, głównie cukrzycę typu 2, która związana jest bezpośrednio z otyłością, małą aktywnością fizyczną i nieprawidłowym odżywianiem.
Pomimo coraz bardziej zaawansowanych technik diagnozowania oraz nowych metod leczenia, liczba chorych stale rośnie w sposób dramatyczny. Chociaż w Zaleceniach Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego nie wyróżnia się pojęcia „cukrzyca starcza”, mówimy tutaj głównie o cukrzycy typu 2, która pojawia się po przekroczeniu określonego wieku. W procesie starzenia się organizmu wrażliwość na insulinę maleje, a także występują zaburzenia w jej wydzielaniu. Mogą pojawić się więc problemy z utrzymaniem prawidłowych wartości poziomu cukru we krwi. Niestety ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 wzrasta wraz z wiekiem, a u osób powyżej 65 lat wynosi nawet 25-30 proc.
Jakie są przyczyny cukrzycy u osób starszych?
Cukrzyca u osób starszych może mieć różne przyczyny, a niektóre z nich są specyficzne dla wieku i procesu starzenia się organizmu. Wraz z wiekiem organizm staje się mniej wrażliwy na insulinę, co oznacza, że komórki nie wykorzystują jej skutecznie do przetwarzania glukozy. Co więcej, w miarę starzenia się komórki beta w trzustce, które są odpowiedzialne za produkcję insuliny, mogą działać mniej efektywnie. To prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi i może doprowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2. Wraz z wiekiem następują także zmiany w układzie hormonalnym, które mogą wpływać na metabolizm glukozy.
Otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka cukrzycy typu 2. W starszym wieku tendencja do przybierania na wadze może prowadzić do otyłości, co z kolei zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy. Przyczyniają się do tego także niezdrowe nawyki żywieniowe, brak aktywności fizycznej oraz narażenie na czynniki ryzyka, takie jak palenie papierosów.
Jak wygląda życie pacjentów z cukrzycą? Na co zwrócić uwagę?
Cukrzyca w starszym wieku często jest wieloczynnikowa i może wynikać z kombinacji różnych czynników. Pacjenci często muszą zwracać szczególną uwagę na codzienne rutyny związane z kontrolą poziomu cukru we krwi, przyjmowaniem leków, monitorowaniem diety i regularnym wykonywaniem aktywności fizycznej. Mogą potrzebować wsparcia członków rodziny lub opiekunów w tych zadaniach.
U takich pacjentów często występują też inne choroby przewlekłe, takie jak nadciśnienie tętnicze, choroby serca czy problemy z nerkami. To wymaga kompleksowego podejścia do leczenia i koordynacji opieki zdrowotnej między różnymi specjalistami. Długotrwała cukrzyca może prowadzić do powikłań, takich jak uszkodzenie nerek, problemy z oczami, problemy neurologiczne, choroby serca i problemy z układem krążenia. Starsi pacjenci z cukrzycą często muszą monitorować te powikłania i być poddawani regularnym badaniom kontrolnym.
Bardzo ważne jest także wsparcie społeczne, takie jak grupy wsparcia dla osób z cukrzycą lub rozmowy z innymi pacjentami z podobnymi doświadczeniami. Wsparcie emocjonalne i edukacja są kluczowe dla utrzymania motywacji i samodyscypliny w zarządzaniu cukrzycą.
Dlaczego ważne są badania profilaktyczne? Czy wcześnie wykryta cukrzyca jest uleczalna?
Badania profilaktyczne są ważne, ponieważ pozwalają na wczesne wykrycie cukrzycy lub czynników ryzyka z nią związanych. Wykrycie cukrzycy na wczesnym etapie umożliwia rozpoczęcie leczenia wcześniej, co może pomóc w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi i uniknięciu powikłań. Wczesne leczenie może obejmować modyfikacje stylu życia: wprowadzenie zdrowej diety, regularnej aktywności fizycznej i przyjmowania odpowiednich leków.
Cukrzyca typu 2 jest chorobą przewlekłą, która nie jest w pełni uleczalna. Jednak wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie pozwalają kontrolować chorobę, zapobiegać powikłaniom i umożliwiać pacjentom prowadzenie aktywnego życia. Dlatego ważne jest przeprowadzanie regularnych badań profilaktycznych, takich jak badania poziomu cukru we krwi, badania moczu czy badania A1C, które pomagają w identyfikacji cukrzycy lub predyspozycji do jej rozwoju.