Dr n. med. Magdalena Arcimowicz
Specjalista alergolog i otolaryngolog, adiunkt w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz współpracownik Zakładu Alergologii i Immunologii Klinicznej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego WUM
Aktualnie obserwujemy gwałtowny wzrost zachorowań na choroby alergiczne, a szczególnie alergiczny nieżyt nosa i astmę. Narastanie epidemii uczuleń dotyczy przede wszystkim dzieci i młodzieży, ale choroby alergiczne pozostają aktywne często przez całe życie.
Nie zapominamy jednocześnie o edukacji pacjenta oraz optymalizacji kosztów terapii. Unikanie alergenu zalecane jest w szczególności dla alergenów pochodzenia zwierzęcego czy pleśni. W pozostałych przypadkach nie jest możliwa całkowita eliminacja alergenów z otoczenia.
Wszystkie czynniki alergiczne należy oczywiście monitorować i reagować odpowiednio wcześniej. W diagnostyce i planowaniu leczenia istotne są wyniki pomiarów stężenia pyłku roślin i aktywnych alergenów. Tu niezwykle pomocne są m.in. aplikacje mobilne. Dzięki nim można na bieżąco monitorować stężenia pyłków, a także sprawdzać jakość powietrza. Zwykle zawierają one także dzienniczki, za pomocą których można kontrolować uciążliwość objawów. W ten sposób bardzo szybko możemy zorientować się o nasilających się symptomach i szybciej wdrożyć leczenie, zgłaszając się do alergologa i/lub laryngologa.
Jak podejść do kwestii leczenia?
Jeśli mowa o leczeniu, to dysponujemy szeregiem nowoczesnych leków przeciwalergicznych. Pacjenci preferują w szczególności doustne leki przeciwhistaminowe, ale należy pamiętać, że ta grupa leków kontroluje tylko część objawów alergii (zależnych od substancji wydzielanej we wczesnej fazie reakcji alergicznej, czyli histaminy), natomiast podstawowym celem długofalowej terapii zarówno ANN, jak i astmy jest leczenie i dobra kontrola zapalenia alergicznego, które uzyskiwane są za pomocą leków przeciwzapalnych, przede wszystkim miejscowych glikokortykosteroidów (donosowych w ANN i wziewnych w astmie). Aktualnie do dyspozycji mamy również nowoczesną kombinację leków sterydowych i przeciwhistaminowych w jednym aplikatorze donosowym. Leki objawowe dostępne bez recepty należy traktować jako uzupełnienie leczenia alergicznego nieżytu nosa, a nie jako jego podstawę, szczególnie dziś, gdy dostępne są nowoczesne i bezpieczne formy leczenia.
Wydaje się, że mimo pewnej mody na alergię, i wszelkiego typu nietolerancje (z reguły z alergią mało mające wspólnego), mamy nadal w Polsce ogromną część populacji, która pozostaje z nierozpoznanymi chorobami alergicznymi, a wśród tych zdiagnozowanych świadomość dostępnych metod leczenia, zwłaszcza przyczynowego jest nadal niewystarczająca.
