Home » Zdrowy oddech » POChP – czy jesteś w grupie ryzyka?
Zdrowy oddech

POChP – czy jesteś w grupie ryzyka?

pochp
pochp

Dr Rafał Dobek

Specjalista chorób wewnętrznych, chorób płuc i alergologii. Pracuje w 2 Klinice Chorób Płuc IGiChP w Warszawie. Sekretarz Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc, Delegat Narodowy ERS. Autor licznych publikacji naukowych i rozdziałów w podręcznikach

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w niemal 95 proc. przypadków wywołana jest przez palenie papierosów. Jak zatem się rozwija i czy można jej zapobiec? 

Czym jest POChP? Jakie są podstawowe objawy choroby?

POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc to, obok astmy, najczęstsza przewlekła choroba dróg oddechowych. W przeciwieństwie do nowotworów – rozpoznanie POChP najczęściej nie budzi u pacjentów lęku. W rzeczywistości jest to ciężka, nieuleczalna choroba prowadząca do nieodwracalnych zmian w płucach. Główną przyczyną zniszczenia płuc jest proces zapalny spowodowany przez dym tytoniowy oraz pyły i gazy we wdychanym powietrzu. W przebiegu choroby dochodzi do obturacji oskrzeli, czyli do zwężenia dróg oddechowych, zniszczenia pęcherzyków płucnych i w konsekwencji tych procesów do zmniejszenia powierzchni wymiany gazowej.

Pierwsze objawy choroby są podstępne i nieswoiste. Należą do nich przewlekły kaszel z wykrztuszaniem oraz nasilająca się duszność podczas wysiłku fizycznego. Niestety chorzy zazwyczaj bardzo późno zgłaszają się do lekarza, często, gdy choroba jest już zaawansowana.

Jaki jest przebieg choroby? Kto może być w grupie ryzyka?

Początkowo choroba wydaje się łagodna, a objawy ledwo dostrzegalne. Niestety, z biegiem czasu, zwłaszcza gdy pacjent nadal pali papierosy, dochodzi do pojawienia się duszności podczas niewielkich wysiłków, a nawet w spoczynku. Chorzy nie są w stanie normalnie funkcjonować, ich aktywność zawodowa staje się niemożliwa, a problemem staje się wejście na pierwsze piętro. U niektórych pacjentów występują zaostrzenia POChP, najczęściej spowodowane przez infekcje dróg oddechowych. W zaawansowanych przypadkach choroba prowadzi do niewydolności oddychania i konieczności tlenoterapii.

Jak się diagnozuje chorobę? Do jakiego lekarza udać się po pomoc?

Nigdy nie należy bagatelizować przewlekłego kaszlu, zwłaszcza gdy towarzyszy mu duszność wysiłkowa. Przede wszystkim należy udać się do lekarza rodzinnego, który zaplanuje wstępne badania diagnostyczne, w tym zdjęcie RTG klatki piersiowej. W przypadku przewlekłego kaszlu konieczne jest wykluczenie innych chorób płuc. Do potwierdzenia rozpoznania POChP potrzebna jest spirometria – badanie czynnościowe płuc.

Jak samemu można pomóc w leczeniu? Jaka jest profilaktyka choroby?

Najważniejsze znaczenie ma zaprzestanie palenia, a także narażenia biernego na dym tytoniowy. Po drugie, unikanie zanieczyszczonego powietrza, czyli smogu. Duże znaczenie ma regularna aktywność fizyczna oraz szczepienia profilaktyczne przeciw COVID-19, grypie, a u osób powyżej 65 roku życia przeciw pneumokokom. Osoby, które chorują na astmę, a także inne przewlekłe choroby płuc, powinny regularnie stosować przepisane leki i w żadnym wypadku nie mogą palić papierosów!

Jakie są choroby współistniejące i ich znaczenie w przebiegu POChP?

Zdecydowana większość chorych na POChP ma również rozpoznane choroby układu krążenia, w tym nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca i niewydolność serca. Częste są choroby metaboliczne, otyłość, cukrzyca, zaburzenia lipidowe, zakrzepica żylna i osteoporoza. Szczególnej uwagi wymagają pacjenci z jednoczesnym rozpoznaniem astmy i POChP.

Rola edukacji chorych w przebiegu leczenia POChP

Działania edukacyjne powinny spowodować, że większość osób będzie znać skrót POChP oraz mieć świadomość zagrożeń związanych z tą chorobą. Kolejny krok to walka z paleniem tytoniu. Przede wszystkim należy przekazywać informacje o szkodliwości palenia na poziomie indywidualnym. Każda osoba paląca powinna wiedzieć, że występuje u niej wysokie ryzyko raka płuca, POChP i choroby serca.

U pacjentów z rozpoznaniem POChP edukacja ma kluczowe znaczenie w leczeniu. Pacjent powinien umieć prawidłowo obsługiwać inhalatory zawierające przepisane leki, regularnie je stosować, a przypadku niewydolności oddychania oddychać tlenem. Warto skorzystać z materiałów edukacyjnych dostępnych na m.in. na stronie: www.oddychajmy.pl.


*Na podstawie: https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2020/11/GOLD-1-REPORT-2021-v1.1-25Nov20_WMV.pdf (11.05.2020)
Next article