Przewlekła choroba nerek (PChN) prowadzi do nieodwracalnego pogorszenia funkcji nerek. Niestety przez długi czas chorzy nie odczuwają niepokojących objawów.
Dr Iwona Mazur
Ambasadorka Głosu Seniora, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Osób Dializowanych
Jak wygląda epidemiologia przewlekłej choroby nerek wśród osób starszych?
To choroba cywilizacyjna, która podobnie jak cukrzyca, otyłość czy nadciśnienie tętnicze jest ogromnym problemem zdrowotnym i społecznym. W Polsce PChN może dotyczyć 4,5 mln osób, a na świecie nawet ok. 600 mln ludzi. Dlatego też choroba stanowi spore wyzwanie dla specjalistów ochrony zdrowia. I chociaż zwykle dotyka około 12-14 proc. populacji, to ryzyko jej wystąpienia rośnie z wiekiem, przez co nawet 30 proc. seniorów jest na nią narażonych. Trzeba pamiętać, że nerki starzeją się tak jak cały organizm, dlatego stale rośnie liczba osób ze schyłkową niewydolnością nerek. Aby zahamować rosnącą liczbę chorych, konieczna jest wczesna diagnoza oraz świadome stosowanie nefroprotekcji.
Dlaczego nadal tak wiele osób ma niewykrytą PChN?
Przewlekła choroba nerek stanowi poważny problem, gdyż jej przebieg jest skryty – nie boli, a także w początkowych stadiach nie daje niepokojących objawów. Co gorsza, nawet w zaawansowanych stadiach organizm przyzwyczaja się do dolegliwości, przez co choroba przez długi czas nie zostaje zdiagnozowana. Najczęściej jej wykrycie jest niestety przypadkowe. Dlatego tak ważne jest edukowanie zarówno pacjentów, jak i środowiska medycznego na temat przewlekłej choroby nerek. Dzięki czemu możliwy byłby wzrost świadomości, a to z kolei przełożyłoby się na diagnostykę i wykrycie choroby w jej wczesnych stadiach.
Kto jest najbardziej narażony na przewlekłą chorobę nerek?
Na PChN najbardziej narażeni są seniorzy, gdyż oprócz innych czynników ryzyka jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby sercowo-naczyniowe, otyłość oraz choroby nerek w rodzinie (podłoże genetyczne), do tych czynników ryzyka dochodzi jeszcze podeszły wiek (powyżej 60. r.ż.).
Jak dbać o nerki? Jaką profilaktykę powinni wdrożyć szczególnie seniorzy?
Przewlekła choroba nerek przybiera rozmiary epidemii, dlatego konieczne jest wdrożenie nefroprotekcji, opóźniającej rozwój choroby. Przede wszystkim należy mieć świadomość o istnieniu tej choroby, a także wykonywać badania profilaktyczne, które umożliwiają jej wczesne zdiagnozowanie. Raz w roku osoby z grup ryzyka, a także wszyscy dbający o zdrowie, powinni wykonać ogólne badanie moczu, co pomoże wykryć np. obecność białkomoczu.
Istotne jest także oznaczenie stężenia kreatyniny w surowicy krwi – parametru eGFR. Aktualnie można wykonać te badania w ramach rządowego programu Profilaktyka 40 PLUS. Wystarczy zapisać się na nie wypełniając ankietę na Internetowym Koncie Pacjenta (IKP) lub zgłosić się po skierowanie do lekarza rodzinnego. Dodatkowo, aby dbać o nerki należy prowadzić zdrowy tryb życia, co w praktyce oznacza wdrożenie codziennej aktywności fizycznej oraz zbilansowanej diety, w której należy pamiętać o przyjmowaniu dużej ilości niesłodzonych płynów (najlepiej sprawdzi się woda). Zdrowy tryb życia, badania profilaktyczne i właściwa kontrola czynników ryzyka pomaga uniknąć m.in. przewlekłej choroby nerek.