Home » Zęby » Rak jamy ustnej
zęby

Rak jamy ustnej

rak jamy ustnej
rak jamy ustnej

Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 sprawiła, że znacząco spadła liczba wykrywanych nowych przypadków nowotworów głowy i szyi, w tym raka jamy ustnej. Ale on nie zniknął, a tylko „ukrył się” za COVID-19, a kiedy wypłynie to w rozwiniętej postaci.

Rak jamy ustnej to groźna i podstępnie przebiegająca choroba. Późne wykrycie nowotworu powoduje śmiertelność rzędu 40-50 proc. w ciągu 5-ciu lat. Pozostali pacjenci, po skomplikowanym leczeniu chirurgicznym, żyją z dużymi okaleczeniami w obrębie twarzy i bardzo obniżonym komfortem życia. Z powodu utraconych tkanek mogą występować trudności w połykaniu, mówieniu, żuciu i oddychaniu.

Dla pacjentów najistotniejszą informacją jest to, że szybko rozpoznany rak jamy ustnej jest w 80 proc. wyleczalny, więc można z nim skutecznie walczyć. Również stany przedrakowe, w których po pewnym czasie mogą pojawić się komórki rakowe powinny być usuwane i leczone, aby zapobiec rozwojowi choroby.

Profilaktyka przeciwnowotworowa, to przede wszystkim wnikliwa diagnostyka jamy ustnej w gabinecie stomatologicznym. Umożliwia wczesne wykrycie potencjalnych zmian nowotworowych na błonie śluzowej i skierowanie pacjentów do dalszej diagnostyki (nie tylko onkologicznej).

Równie ważnym, wręcz podstawowym, elementem przy wykrywaniu zmian nowotworowych jest samokontrola. Takie badanie każdy może wykonać w warunkach domowych mniej więcej raz w miesiącu, wzorem np. samokontroli piersi.

Samobadanie wykonujemy wg. zamieszczonego poniżej schematu, w dwóch etapach: oglądając jamę ustną i badając ją dotykiem. Należy szukać białych lub czerwonych plam, zgrubienia lub guzka, obrzęków lub asymetrii. Prawidłowa błona śluzowa jamy ustnej jest gładka, lśniąca, bladoróżowa i wilgotna.

Jakie są czynniki ryzyka?
• palenie papierosów i używanie wyrobów tytoniowych teraz lub w przeszłości (rak jamy ustnej należy do nowotworów tytoniozależnych)
• nadużywanie alkoholu (zwłaszcza wysokoprocentowego)
• tytoń + alkohol (zwiększa zachorowalność ok. 15 razy)
• wiek powyżej 40 lat
• zakażenie wirusem HPV 16 i 18 (osoby mające wielu partnerów seksualnych, uprawiające seks oralny)
• przewlekłe urazy warg i w jamie ustnej (nagryzanie, ucisk protezą, ostre brzegi plomb itp.)
• narażenie na promieniowanie UV i jonizujące (np. leśnicy, rolnicy, żeglarze)
• choroba nowotworowa lub nowotwory w rodzinie

Rak jamy ustnej to nowotwór złośliwy dotyczący najczęściej:
• języka,
• dna jamy ustnej,
• wargi, zwłaszcza dolnej,
• dziąsła,
• policzka,
• podniebienia.

Co może niepokoić?
• niegojąca się dłuższy czas nadżerka, zmiana o charakterze białym, czerwonym, biało-czerwonym,
• krwawienie – inne niż z dziąseł,
• trudności w mowie, połykaniu,
• uczucie drętwienia, w tym drętwienia języka,
• przewlekła chrypka,
• inne choroby nowotworowe mogą również manifestować się w jamie ustnej, zanim pacjent zostanie prawidłowo zdiagnozowany np. białaczka.

Więcej informacji na stronie Fundacji „Z uśmiechem przez życie”: zusmiechem.org.pl.


Artykuł jest materiałem Fundacji, stworzonym przez nas na podstawie materiałów dostępnych na stronie Fundacji.
Next article